ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Αγίου Δημητρίου

Η «true Greece» σε νέες περιπέτειες

Tου Παντεληγ Mπουκαλα , kathimerini.gr

Πάει καιρός που εμφανίζονται στη μικρή μας οθόνη κάποια τουριστικά μονόπρακτα, τρία αν μετράω σωστά. Κι αν δεν με ξεγελάει η τηλεοπτική μου μνήμη, μόνο τα κρατικά κανάλια τα δείχνουν. Μπορεί ο στόχος τους να δηλώνεται «εθνικός», η φημισμένη ιδιωτική πρωτοβουλία όμως έχει τις δικές της προτεραιότητες. Δεν παρουσιάζει λοιπόν τίποτα δίχως αμοιβή, σπαταλώντας τον πολύτιμο τηλεοπτικό της χρόνο, για τον οποίο άλλωστε η ίδια δεν πληρώνει τίποτα δεν πληρώνει δηλαδή την πολιτεία, από την «καλά προστατευόμενη» περιουσία της οποίας απέσπασε τις προσοδοφόρες συχνότητές της. Τα φιλμάκια λοιπόν, σύντομα θεατρικά σκετσάκια που εκτυλίσσονται υπό μορφή μονολόγου ή συζήτησης δύο ατόμων, έχουν κοινό σκοπό, ο οποίος δηλώνεται από τον επίσης κοινό (και μάλλον υπερβολικό) τίτλος τους: true Greece. Αληθινή Ελλάδα. Οι τιτλοδότες θα βρίσκονταν πιο κοντά στα πράγματα αν επέλεγαν μια μετριοπαθέστερη εκδοχή, ούτε καν «η άλλη Ελλάδα», αλλά «κάποια άλλη Ελλάδα». Διότι η Ελλάδα (όπως και κάθε χώρα υποθέτω, εφόσον εκτείνεται στην ήπειρο της ιστορίας και όχι της μεταφυσικής ή της μυθολογίας) είναι αριθμού πληθυντικού, είτε την επίσημη εικόνα της παρατηρούμε είτε την ανεπίσημη. Υπάρχει η φτιασιδωμένη Ελλάδα και η ανεπιτήδευτη· η κυριλέ και καθωσπρέπει ή η αυθόρμητη, όπου κι αν την οδηγεί ο αυθορμητισμός της, ακόμα και στο αυτοτσαλάκωμά της· η αστική και η περιφερειακή· η τουριστική και η αδιάφορη για τις ορέξεις των τουριστών και των επιχειρηματιών του τουρισμού· η δυσκολεμένη κι αυτή που συνεχίζει στους προ κρίσεως ρυθμούς· η φθαρμένη και η ανθεκτική, καλά φυλαγμένη από τους ανώνυμους θεράποντές της ή απλώς από τη μνήμη μας· η άρχουσα και η αρχόμενη· η Ελλάδα που επιμένει και η Ελλάδα που παρέδωσε και το πνεύμα μετά το σώμα της. Και τόσες άλλες. Αλλά είπαμε: η Ελλάδα των τηλεοπτικών διαφημιστικών μονόπρακτων είναι η «αληθινή». Δύο Αμερικανοί λοιπόν, ζευγάρι προχωρημένης ηλικίας, ξαποσταίνουν σ’ έναν από τους δροσερούς αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας (πολύ περισσότερους απ’ όσους κατάφερε να εξερευνήσει ώς τώρα η φιλομάθεια των μισών Αθηναίων), και πλέκουν στην κάμερα το εγκώμιο της πόλης που τους φιλοξενεί: όχι, δεν κινδυνεύουμε, όχι, δεν είδαμε πολλές διαδηλώσεις, ναι, ο κόσμος είναι ανοιχτόκαρδος... Φιλμάκι δεύτερο, ο μονόλογος μιας κοπελιάς με ελληνογερμανική καταγωγή, μαθήτριας σε αθηναϊκό ιδιωτικό σχολείο: Οχι, δεν αντιμετώπισα ρατσιστικά σχόλια, όχι, δεν έχω πρόβλημα, ναι, όλα καλά. Φιλμάκι τρίτο, ομοίως επαινετικό, ο μονόλογος μιας επισκέπτριας από την Απω Ανατολή. Το «ηθικό δίδαγμα» των τριών μικροϊστοριών άρρητο μεν, εύληπτο δε· περιττεύει λοιπόν να το κωδικοποιήσουμε εδώ. Φυσικά και αποτελούν τμήμα της αληθινής Eλλάδας (ή μιας αληθινής Ελλάδας) οι τρεις αφηγήσεις κι όσες άλλες βρίσκονται στα σκαριά για να εξοπλίσουν τον διαφημιστικό μηχανισμό, ο οποίος υπό τον τίτλο «true Greece» ανέλαβε να φέρει εις πέρας, την αντεπίθεση του ΕΟΤ. Συμπαραστάτες, όπως λέει η σχετική ιστοσελίδα, οι «True Supporters», οι «Αληθινοί Υποστηρικτές». Ποια η δουλειά τους; «Η φιλοσοφία πίσω από τους “True Supporters” (αλίμονο αν στην κοιτίδα της φιλοσοφίας δεν διαβάζαμε για «φιλοσοφία») βασίζεται στην πεποίθηση ότι ο καλύτερος τρόπος απάντησης στις αρνητικές αναφορές και στο δυσμενές κλίμα που επικρατεί για την Ελλάδα, είναι μέσα από αληθινούς ανθρώπους που την αγαπούν και μπορούν να αναδείξουν τα θετικά στοιχεία και τα πραγματικά δεδομένα που αφορούν την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό». Ο τουρισμός. Πάντα ο τουρισμός. Αρχή και τέλος. Και η Ελλάδα σαν καταναλωτικό προϊόν. Κι αλίμονο αν πιστέψουμε πως η ουσία - Ελλάδα μένει άθικτη από αυτόν τον βίαιο και ήδη μακρότατο αναδασμό του τοπίου της, των αξιών, του ψυχισμού της. Αλίμονο αν πιστέψουμε ότι μόνο η «εικόνα» βλάπτεται όταν βλάπτεται ο τόπος, ενώ τα ήθη μένουν τάχα αλώβητα. Μήπως τα ήθη δεν βρίσκονταν πάντοτε σε άρρηκτη συνάρτηση με τον τόπο, με το τοπίο και την εσώτερη μνήμη του; Πρέπει άραγε να μνημονεύσουμε Οδυσσέα Ελύτη για να το συνειδητοποιήσουμε αυτό; Εν άλλοις λόγοις, και όπως το συνόψισε η νέα υπουργός Τουρισμού επαναλαμβάνοντας ό, τι μηρύκαζαν οι προκάτοχοί της κι ό, τι θα αναχαράζουν οι διάδοχοί της, το «πρόβλημα είναι η διαχείριση της εικόνας της Ελλάδας στο εξωτερικό»... Το πρόβλημα δηλαδή δεν είναι η καθαυτό εικόνα της Ελλάδας και το αν έχει ραγίσει, πού, πόσο και γιατί, αλλά η διαχείριση της εξαγώγιμης επιφάνειας· οι ραγισματιές μπορούν να μείνουν στη θέση τους, μπορούν να γίνουν και ρωγμές, ακόμα και χάσματα. Αυτό που μας καίει είναι η ψιμυθίωση, το τουριστικό φτιασίδωμα, η «αξιοποίηση», εν ολίγοις «η διαχείριση της εικόνας». Δεν ξέρω αν τα τρία φιλμάκια είναι αυθεντικά ή στημένα, γνήσια ή προϊόντα μιας σκηνοθεσίας που ποντάρει στην κατασκευή της απλοϊκότητας για να κερδίσει πόντους αυθεντικότητας. Δεν ξέρω επίσης αν προβάλλονται (και με ποιο κόστος) σε ξένα κανάλια ή η μικροθονική τους ζωή εξαντλείται στην Ελλάδα. Θα πείτε, τι νόημα έχει να βλέπουμε εμείς εδώ τι εστί «true Greece», όταν κάτι ξέρουμε από «αληθινή Ελλάδα», από τον δρόμο του ο καθένας και με τη γεύση του. Εμείς πρέπει να πιστέψουμε ή μήπως οι Αμερικανοί, οι Κινέζοι, οι Ρώσοι, οι Γερμανοί προπάντων, ώστε να έρθουν στα μέρη μας, να δοκιμάσουν γεύσεις αλλά και να δοκιμαστούν οι αντοχές τους μπροστά στην τσαπατσουλιά ή και τον κατάφωρο εμπαιγμό από τους «true» εκφραστές του αληθινού τουριστικού μας πνεύματος; Κι όμως. Αυτά τα αναβολικά ή ψυχοτρόπα (τα καλά λόγια δύο Αμερικανών, κι όποια άλλα), τα ’χουμε ανάγκη, τώρα που μόνο μομφές εισπράττουμε και χλεύη. Προφανώς και είναι ωφέλιμα, ιδιαίτερα τα αυθεντικά και ανιδιοτελή. Με την προϋπόθεση ότι το άλλο μας αυτί συνεχίζει ν’ ακούει τις μομφές, αναζητώντας το δίκαιό τους, και ότι δεν θα χρησιμοποιήσουμε τους τυχόν επαίνους για να ξαναπλασάρουμε εκ νέου το παλιό καλό σενάριο: ότι να, «είμαστε οι πρώτοι σε όλη την Ευρώπη», κατά το ποδοσφαιρικό σύνθημα, μόνο που βδελυροί ανθέλληνες συνωμοτούν εις βάρος μας και μας αδικούν. Τον εαυτό μας και μόνο συνεχίζουμε να αδικούμε με τέτοια ψυχοληθαργικά κατασκευάσματα. Τον εαυτό μας, ενικό και συλλογικό, που μάλλον στις ραγισματιές και στις ρωγμές κατοικεί και αληθεύει πια, γι’ αυτό και τίποτα δεν προσφέρουν οι «καμπάνιες διαχείρισης της εικόνας» μας. Εικονομάχοι πρέπει να γίνουμε. Οχι αυτοεικονολάτρες.