Τετάρτη 18 Ιουλίου 2012


ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΟ ΓΚΕΤΙΝΓΚΕΝ



Στην ηγεσία του Λίνκε εξελέγησαν η 34χρονη Κάτια Κίπινγκ και ο 57χρονος Μπερντ Ρίξινγκερ, πολιτικοί ακτιβιστές άγνωστοι στα μίντια αλλά πασίγνωστοι στο κίνημα.

Φέτος τον Ιούνιο, η Λίνκε (Die Linke), το κόμμα της γερμανικής Αριστεράς, συμπλήρωσε πέντε χρόνια λειτουργίας. Το νεαρό κόμμα ιδρύθηκε το 2007 με τη συνένωση της WASG [Εκλογική Εναλλακτική για την Εργασία και την Κοινωνική Δικαιοσύνη, είχε ιδρυθεί το 2005 από συνδικαλιστές και από πρώην μέλη του σοσιαλδημοκρατικού SPD (βλ. Κλάους Ερνστ, Όσκαρ Λαφοντέν) που είχαν διαχωρίσει τη θέση τους από την κυβερνητική πολιτική του σοσιαλδημοκράτη Σρέντερ] και του κόμματος Linkspartei.PDS. (Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού, 1989-2007, μετεξέλιξη του ανατολικογερμανικού SED).
Ήδη από το 2007 η Λίνκε έπαιρνε τα υψηλότερα εκλογικά της ποσοστά στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, στα οποία είχε αποκτήσει χαρακτηριστικά κόμματος με ευρεία λαϊκή βάση. Ως το 2010 η Λίνκε είχε καταφέρει να μπει σε όλα τα τοπικά κοινοβούλια (με εξαίρεση το κρατίδιο της Βαυαρίας), γεγονός που γέννησε ελπίδες για την πορεία του νέου εγχειρήματος: Στις εκλογές του 2009 στη Θουριγγία, με ένα εκπληκτικό 27,4 %, ήρθε δεύτερο κόμμα αμέσως μετά τους Χριστιανοδημοκράτες (31,2 %) (ωστόσο οι -τρίτοι- Σοσιαλδημοκράτες προτίμησαν να συγκυβερνήσουν με τη Δεξιά). Στο Ζάρλαντ, πάλι το 2009, με τον Λαφοντέν κεντρικό υποψήφιό της, η Λίνκε ήρθε τρίτη με 21,3 % των ψήφων, κάτι λιγότερο από το SPD. Κι εκεί ωστόσο δεν κατάφερε να συγκυβερνήσει, καθώς οι Πράσινοι επέλεξαν να στηρίξουν μια δεξιά κυβέρνηση. Την ίδια χρονιά, στις ομοσπονδιακές εκλογές, η Λίνκε κέρδισε το αρκετά ικανοποιητικό 11,9 % των ψήφων. Στις τοπικές εκλογές του Βρανδεμβούργου το κόμμα εντυπωσίασε με ένα 27,2 % και μπήκε στην κυβέρνηση συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες. Αυτή τη στιγμή το Βρανδεμβούργο είναι και το μόνο κρατίδιο στο οποίο το κόμμα κατέχει κυβερνητικές θέσεις.

Σημάδια κρίσης

Η ευφορία όμως έμελλε να κρατήσει μόνο ως το 2010, και η κρίση, που ήδη σοβούσε στο εσωτερικό του κόμματος αλλά την οποία είχαν επισκιάσει οι εκλογικές επιτυχίες, θα άρχιζε να γίνεται εμφανής. Το 2011, η νέα συμπρόεδρος του κόμματος Γκεζίνε Λετς έγινε στόχος της κραταιάς ακόμα στη Γερμανία αντικομμουνιστικής προπαγάνδας, όταν δημοσίευσε ένα άρθρο με τον τίτλο «Δρόμοι προς τον κομμουνισμό». Την ίδια χρονιά, και με αφορμή τη πεντηκοστή επέτειο από την ανέγερση του Τείχους, πολλά μέλη του κόμματος εξέφρασαν αμφιλεγόμενες απόψεις σχετικά με τη διχοτόμηση του Βερολίνου, γεγονός που έδωσε κι άλλη τροφή στα κυρίαρχα ΜΜΕ, για να φτιάξουν το προφίλ της Λίνκε στα μέτρα τους. Λίγο αργότερα τα πράγματα χειροτέρεψαν, όταν η Λετς και ο Ερνστ, οι συμπρόεδροι του κόμματος, έστειλαν προσωπική επιστολή στον Φιντέλ Κάστρο, για να του ευχηθούν για τα 85α γενέθλιά του, γεγονός που φυσικά τα ΜΜΕ δεν θα το άφηναν ανεκμετάλλευτο.
Η παρακμή φαινόταν ταυτόχρονα και από τα εκλογικά αποτελέσματα. Το 2011 διεξήχθησαν εκλογές σε επτά κρατίδια, και κανένας στο κόμμα δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι ήταν ευχαριστημένος από τα εκλογικά ποσοστά: Ενώ στο Αμβούργο (6,4%), το Μεκλεμβούργο-Πομερανία (18,4%) και τη Σαξονία-Άνχαλτ (23,7%) η Λίνκε κατάφερε (ίσα ίσα) να σταθεροποιήσει τα ποσοστά της, και μάλιστα στο τελευταίο κρατίδιο να παγιώσει τη θέση της ως δεύτερο κόμμα, απέτυχε να περάσει το όριο του 5% σε μια σειρά άλλων κρατιδίων, μένοντας έτσι εκτός βουλής: στη Βάδη-Βιρτεμβέργη πήρε μόλις 2,8% (-0,3%), και στη Ρηνανία-Παλατινάτο το ίδιο. Στη Βρέμη κατάφερε μεν να μπει στη βουλή (5,6%), υπέστη ωστόσο σημαντικές απώλειες (-2,8%).
Τον Σεπτέμβριο του 2011 διεξάγονται εκλογές στο κρατίδιο του Βερολίνου, στο οποίο η Λίνκε συγκυβερνούσε με τους Σοσιαλδημοκράτες από το 2002. Κι εδώ το κόμμα θα γνωρίσει βαριά ήττα: χάνοντας σχεδόν δύο ποσοστιαίες μονάδες, που προστίθενται στις ήδη τραγικές απώλειες (του PDS) των εκλογών του 2006, το κόμμα, με μόλις 11,7% των ψήφων, και για λόγους πλέον αμιγώς αριθμητικούς, δεν μπορεί να αποτελέσει ξανά κυβερνητικό εταίρο των Σοσιαλδημοκρατών και χάνει έτσι την κυβερνητική θέση στην πρωτεύουσα της χώρας.
Η καθοδική τάση εξακολούθησε και το 2012, κατά το οποίο έγιναν εκλογές σε τρία σημαντικά πρώην δυτικά ομόσπονδα κρατίδια. Τον Μάρτιο οι εκλογές στο Ζάρλαντ βγάζουν ενισχυμένους τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πειρατές, ενώ η Λίνκε χάνει 5,1 ποσοστιαίες μονάδες και προσγειώνεται στο 16,1%. Αρχές Μαΐου η Λίνκε θα δεχτεί νέο ισχυρό πλήγμα στο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν: χάνοντας 3,8 μονάδες θα πάρει μόλις το 2,2% των ψήφων και θα μείνει εκτός βουλής. Μια εβδομάδα αργότερα η καταστροφή θα ολοκληρωθεί: η Λίνκε θα μείνει εκτός της βουλής και του πολυπληθέστερου ομόσπονδου κρατιδίου, της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Από το 5,6% πέφτει στο 2,5%, χάνοντας τους περισσότερους ψηφοφόρους της καταρχήν προς την αποχή και μετά προς τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πειρατές.

Ο γερμανικός διχασμός στο σώμα της Λίνκε

Όπως αποδεικνύεται, ούτε η μεγάλη συγκέντρωση βιομηχανικού προλεταριάτου ούτε τα οξυμμένα προβλήματα των τοπικών κοινοτήτων ούτε τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία δεν οδηγούν αυτομάτως σε ενίσχυση της αριστεράς. Κι επιπλέον, η ήττα αυτή έχει βαρύ συμβολικό φορτίο: στο κρατίδιο ετούτο είχε αποφασιστεί το 2007 η συνένωση του PDS και της WASG και η δημιουργία της Λίνκε. Η επιτακτική ανάγκη για αλλαγή στρατηγικής γίνεται πλέον και αναντίρρητη.
Αμέσως μετά τις καταστροφικές εκλογές, τον Ιούνιο, πραγματοποιείται το συνέδριο του κόμματος στο Γκέτινγκεν. Το κλίμα είναι βαρύ, ο Γκίζι στην ομιλία του κάνει λόγο για εσωκομματικό «μίσος», αλλά πλέον όλοι αναγνωρίζουν ότι η λυσσαλέα αντιπαράθεση ανάμεσα στις φράξιες του κόμματος κάνει μόνο κακό.
Και πράγματι, η Λίνκε, ως πολιτικό μόρφωμα στο οποίο συναντήθηκαν οι αριστερές και οι αριστεροί από τις δυο Γερμανίες, φέρει τα σημάδια της γερμανικής ιστορίας στο ίδιο της το σώμα. Αυτά τα σημάδια είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνα για την κρίση που περνάει η Λίνκε, καθώς μια από τις βασικές αιτίες της κομματικής εσωστρέφειας είναι ακριβώς η δύσκολη διαχείριση του παρελθόντος της γερμανικής αριστεράς.
Τα μέλη της Λίνκε τα προερχόμενα από πρώην ανατολικά κρατίδια έχουν κοινωνικοποιηθεί πολιτικά πιστεύοντας στο κράτος και στη δυνατότητα μετασχηματισμού της κοινωνίας διά της κατάληψης της κρατικής εξουσίας. Οι δυτικοί σύντροφοί τους, αντιθέτως, πολιτικοποιήθηκαν στους κόλπους ενός κράτους που το θεωρούσαν και εξακολουθούν να το θεωρούν εχθρικό. Η λεγόμενη αριστερή πτέρυγα (των πρώην ανατολικών), επειδή θέλει να συνεχίσει να βλέπει στον υπαρκτό σοσιαλισμό ένα σύμβολο της κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση, υπερασπίζεται τη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας και κατά καιρούς θεωρεί πως η κριτική που αναδρομικά ασκείται στο καθεστώς είναι υπερβολική. Όταν δε η κριτική εκπορεύεται από το ίδιο το κόμμα, η αριστερή πτέρυγα την εκλαμβάνει ως ανεπίτρεπτο συμβιβασμό με την κυρίαρχη αντικομμουνιστική ιδεολογία, συμβιβασμό στον οποίο το κόμμα καταφεύγει προκειμένου να μπορέσει να κυβερνήσει. Όπως θα περίμενε κανείς, τέτοιες δηλώσεις ερμηνεύονται από τους πρώην δυτικούς συντρόφους ως οπισθοχώρηση σε σχέση με το όραμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού, ενώ τα ΜΜΕ βρίσκουν αφορμή να προσάψουν στη Λίνκε νομιμοποίηση του ολοκληρωτισμού, θεωρούν ότι δικαιούνται να ομιλούν για εσωκομματική φαγωμάρα και βεβαίως το κάνουν μετά χαράς.

Στο προσκήνιο οι άνθρωποι των κινημάτων

Με αυτά τα δεδομένα, το συνέδριο στο Γκέτιγκεν αποφασίζει να κάνει μια ύστατη προσπάθεια για να αποτρέψει τη διάσπαση και να υπερβεί την εσωκομματική διχόνοια. Στην ηγεσία του κόμματος εκλέγονται η 34χρονη Κάτια Κίπινγκ και ο 57χρονος Μπερντ Ρίξινγκερ, πολιτικοί ακτιβιστές άγνωστοι στα μίντια αλλά πασίγνωστοι στο κίνημα. Η βουλευτίνα Κίπινγκ, με σπουδές Σλαβικής και Αμερικανικής Φιλολογίας και Δημοσίου Δικαίου, ίδρυσε το 2006 μαζί με άλλους βουλευτές της Λίνκε ειδικό γραφείο για την επαφή του κόμματος με τα κοινωνικά κινήματα. Η ίδια μάλιστα ήταν από τους ελάχιστους αντιπροσώπους της Λίνκε που συμμετείχαν στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ από την ίδρυση του κόμματος. Θεωρείται ότι δεν ανήκει σε καμιά φράξια. Ο Ρίξινγκερ, με Τραπεζικές Σπουδές, έχει γίνει γνωστός στο ευρύτερο κίνημα ως μαχητικός συνδικαλιστής από τη Στουτγάρδη, όπου είναι και πρόεδρος του τοπικού σωματείου δημοσίων υπαλλήλων της Verdi. Το 2003 ήταν ένας από τους πρωτεργάτες του κινήματος ενάντια στην Ατζέντα 2010 της τότε κυβέρνησης.
Η νέα ηγεσία θεωρείται πολλά υποσχόμενη, τόσο από απογοητευμένα μέλη του κόμματος όσο και, το κυριότερο, από μεγάλα τμήματα του ευρύτερου αριστερού κινήματος, που ομολογουμένως είναι κι ο βασικός φορέας αριστερής πολιτικής πρακτικής στη βάση της γερμανικής κοινωνίας. Η κεντρική αποστολή της ηγεσίας είναι διττή: να γεφυρώσει τόσο το χάσμα ανάμεσα στις φράξιες, αναπτύσσοντας μια νέα κουλτούρα διαλόγου και αλληλοσεβασμού, όσο και το χάσμα μεταξύ κόμματος και κινήματος. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι τα πρώτα βήματα για τη γεφύρωση αυτού του χάσματος έχουν ήδη γίνει: Η πολιτική και η κοινωνική αριστερά έχουν συνεργαστεί με επιτυχία τα τελευταία χρόνια σε ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων: το 2007 στο Χαϊλίγκενταμ στις διαδηλώσεις ενάντια στους G8, πέρυσι στο αντιπυρηνικό κίνημα, στις αντιφασιστικές διαδηλώσεις στη Δρέσδη, στο πρόσφατο κίνημα Blockupy στη Φραγκφούρτη, σε πληθώρα συνεδρίων του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ και σε πολλές εκδηλώσεις και πορείες για την καπιταλιστική κρίση.

Κόμμα και κίνημα: μια νέα σχέση

Το ερώτημα που απασχολεί αυτή τη στιγμή τους αριστερούς γερμανούς είναι πώς θα επιτευχθεί η σύζευξη κόμματος και κινήματος, πώς αυτά τα δύο θα καταφέρουν να δουλεύουν σε ισότιμη βάση, πώς το κίνημα θα διατηρήσει την αυτονομία του και πώς οι κομματικές δομές θα γίνουν πιο ευέλικτες ώστε να μπορέσουν να μπολιαστούν από τις ιδέες και τις πρακτικές των ακτιβιστών. Το ενδιαφέρον είναι ότι πολλοί, ακτιβιστές και κομματικοί, συνεχίζουν να θεωρούν ότι ένα τέτοιο μπόλιασμα ενδέχεται να καταστήσει τη Λίνκε αναξιόπιστη ως κυβερνητική δύναμη.
Ωστόσο, χαρακτηριστικό του ενθουσιασμού που επικρατεί στους κόλπους της κοινωνικής αριστεράς είναι το γεγονός ότι γνωστοί ακτιβιστές ανακοίνωσαν δημόσια με κοινή επιστολή τους την προσχώρησή τους στο κόμμα, καθιστώντας φλέγον το ερώτημα για το αν πρέπει τους ακολουθήσουν μαζικά και οι υπόλοιποι. Πάντως στην τελευταία δημοσκόπηση το ποσοστό της Λίνκε ανέβηκε 2 μονάδες, φτάνοντας στο 7% και αποκρυσταλλώνοντας τις ελπίδες που, μετά από πολύ καιρό, αναγεννιούνται.
Επιτέλους, η συζήτηση που μπορεί να βγάλει τη γερμανική αριστερά από την κρίση άνοιξε, και, για το καλό όλων των λαών της Ευρώπης, ελπίζουμε να αποδειχθεί γόνιμη.


Σοφία Κουσιάντζα , epohi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Πείτε μας την γνώμη σας...