Υποθέτω ότι είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί κάποιος πολίτης από τον ευρωπαϊκό Νότο που να μην ένιωσε απογοήτευση από την καθαρή επικράτηση της Μέρκελ στις γερμανικές εκλογές. Φυσικό και αναμενόμενο είναι η οργή για τη σκληρή λιτότητα, που τορπιλίζει την ίδια την ευρωπαϊκή προοπτική και επιδεινώνει δραματικά τις συνθήκες ζωής, να προκαλεί κλίμα απογοήτευσης στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.
Σημαντικές αλλαγές στην οικονομική πολιτική δεν φαίνονται στον ορίζοντα, ενώ μπλοκαρισμένες είναι και οι αλλαγές στο κρίσιμο θέμα της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής, κάτι που δυσκολεύει περισσότερο τη διαχείριση της κρίσης (ρόλος της ΕΚΤ, απομείωση του χρέους, ευρωομόλογα, τραπεζική ένωση, αναπτυξιακά κονδύλια κ.λπ.). Η Γερμανία επιχειρεί να αντισταθμίσει τις απώλειες από το σκληρό ευρώ και τη λιτότητα με τη διεύρυνση των εμπορικών της σχέσεων με την Κίνα και τη Ρωσία. Αντισταθμίζει, επίσης, τη μείωση της ανταγωνιστικότητας με στρατιές κακοπληρωμένων εργαζομένων από τις ανατολικές χώρες, ενώ συμπιέζει τις κοινωνικές δαπάνες θέτοντας εν αμφιβόλω το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.
Η Μέρκελ, είτε ως "μητερούλα" στο εσωτερικό της Γερμανίας είτε ως "Σιδηρά Κυρία" ή ως "Αυτοκράτειρα" στο εξωτερικό, θα συνεχίσει να διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία δυστυχώς θα παίρνει όλο και περισσότερο γερμανικά χαρακτηριστικά.
Η Μέρκελ είναι ένα υβρίδιο, κάτι μεταξύ Μπίσμαρκ και Μακιαβέλι. Ο μακιαβελισμός της έγκειται στο δίπολο αποδοχή - φόβος. Διευρυμένη αποδοχή στο εσωτερικό της χώρας της, ένα είδος "μητερούλας", κάτι που σε καιρό κρίσης δεν είναι αμελητέο. Εντεινόμενος φόβος στο εξωτερικό εξαιτίας των σκληρών πολιτικών που επιβάλλονται στους λαούς του ευρωπαϊκού Νότου. Ταυτόχρονα ακολουθεί τη γραμμή Μπίσμαρκ, δηλαδή εμφανίζεται έτοιμη να αφομοιώσει από τους σοσιαλδημοκράτες ό,τι μπορεί να εφαρμόσει η ίδια. Αυτή η αφομοιωτική της δύναμη δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη, αν και μόνο στον βαθμό που την ασκεί με επιτυχία μπορεί να θέτει σε δεύτερη μοίρα το SPD και να ηγεμονεύει πολιτικά.
Μια λύση που θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα στην Ευρώπη θα ήταν η συγκρότηση ενός κοκκινο-κοκκινοπράσινου συνασπισμού, που φόβιζε τόσο πολύ τους φιλελεύθερους. Την πρότεινε η Αριστερά, αλλά δεν την πίστευαν σοσιαλδημοκράτες και πράσινοι. Οι κύριες προτάσεις των SPD, Die Linke, Πράσινων συγκλίνουν στον τρόπο αντιμετώπισης της ευρωπαϊκής κρίσης (ευρωομόλογα, ταμείο απομείωσης χρέους, αναπτυξιακή βοήθεια στον Νότο, αυστηρότερος έλεγχος και φόρος στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές). Διαφορές υπάρχουν πολλές, αλλά όχι αγεφύρωτες. Το παράδοξο είναι ότι όσο πιο αριστερά κινούνται οι δυνάμεις αυτές τόσο πιο δεξιά πηγαίνει το εκλογικό σώμα. Ίσως δεν μπορούν να κινητοποιήσουν τους νέους και την αποχή, δηλαδή δεν πείθουν ότι αποτελούν πραγματική εναλλακτική λύση σε μια χώρα όπου δεν αλλάζουν πολλά πράγματα.