ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Αγίου Δημητρίου

Παράνομες οι ομαδικές απολύσεις στην ΕΡΤ

20/6/2013 , enet.gr

Δεν υπήρξε ενημέρωση και διαβούλευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων

Αρθρο της ΦΩΤΕΙΝΗΣ Δ. ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗ εκλ. λέκτορα Εργατικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Η πρωτοφανής απόφαση για το αιφνίδιο κλείσιμο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης συνοδεύτηκε από τις απολύσεις των 2.656 εργαζομένων της ΕΡΤ Α.Ε. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 3 τής από 11.6.2013 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) προβλέπεται ότι «η παρούσα απόφαση συνιστά και καταγγελία της ατομικής συμβάσεως εργασίας».

Οι απολύσεις αυτές ξεπερνούν κάθε προηγούμενο σε σχέση με τις απολύσεις που μέχρι τώρα επιδιώχθηκε να γίνουν στο δημόσιο τομέα (τις οποίες τελικά έκριναν άκυρες τα δικαστήρια σε όσες περιπτώσεις οι εργαζόμενοι προσέφυγαν σε αυτά). Διέλαθε προφανώς -και αυτήν τη φορά- την προσοχή των νομοθετούντων ότι υπάρχουν κάποια όρια στην κατάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων, τα οποία δεν τους επιτρέπεται να υπερβούν. Εκτός από τις διατάξεις του Συντάγματος, στις οποίες ανήκουν και αυτές για την προστασία της συμβατικής ελευθερίας και του δικαιώματος εργασίας, ισχύ ανώτερη από αυτήν των κανόνων της κοινής εθνικής νομοθεσίας έχουν και οι κανόνες του ευρωπαϊκού δικαίου. Τέτοιοι κανόνες είναι, μεταξύ άλλων, και αυτοί για την προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση ομαδικών απολύσεων (Οδηγία 98/59/ΕΚ και Νόμος 1387/1983, με τον οποίο η Οδηγία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο).
Εν προκειμένω είναι ολοφάνερο ότι οι απολύσεις όλων των εργαζομένων της ΕΡΤ Α.Ε. συνεπεία της κατάργησής της εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του δικαίου για την προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση ομαδικών απολύσεων.
Αυτό, όπως ρητά προβλέπουν τόσο η Οδηγία 98/59 όσο και ο Ν. 1387/1983, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι η ΕΡΤ Α.Ε. ανήκε στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Η Οδηγία 98/59 εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής της μόνο τη δημόσια διοίκηση και τους φορείς δημοσίου δικαίου. Κατά τα λοιπά εφαρμόζεται ό,τι σε κάθε άλλη περίπτωση ομαδικών απολύσεων, είτε ο εργοδότης υπάγεται στο δημόσιο τομέα είτε όχι, είτε ασκεί κερδοσκοπική δραστηριότητα είτε όχι.
Περαιτέρω, η εφαρμογή του δικαίου των ομαδικών απολύσεων στην περίπτωση των εργαζομένων της ΕΡΤ Α.Ε. δεν αναιρείται ούτε από το γεγονός ότι με την επίμαχη ΚΥΑ αποφασίστηκε η διακοπή της δραστηριότητάς της. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Οδηγία 98/59 εφαρμόζεται και στις απολύσεις που προκύπτουν από διακοπή της δραστηριότητας του εργοδότη. Μάλιστα, το πεδίο εφαρμογής της καταλαμβάνει πλέον κάθε περίπτωση απολύσεων κατόπιν διακοπής της δραστηριότητας του εργοδότη, ακόμη και αν αυτή επέρχεται κατόπιν δικαστικής απόφασης. Το ζήτημα της εφαρμογής του δικαίου για την προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση ομαδικών απολύσεων κατόπιν διακοπής της δραστηριότητας του εργοδότη έχει λυθεί προ πολλού με επανειλημμένες αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επειτα μάλιστα από σχετική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία εκδόθηκε ύστερα από προδικαστικό ερώτημα που υπέβαλε ο Αρειος Πάγος, η εσφαλμένη αντίθετη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, που είχε επικρατήσει παλαιότερα έχει πια εγκαταλειφθεί εδώ και χρόνια.
Σύμφωνα λοιπόν με τη νομοθεσία περί ομαδικών απολύσεων, πρέπει, ήδη πριν από τις απολύσεις, να τηρηθεί η διαδικασία που προβλέπει η νομοθεσία αυτή, η οποία, μεταξύ άλλων, προϋποθέτει την έγκαιρη ενημέρωση και διαβούλευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων, προκειμένου να διερευνηθούν οι δυνατότητες αποφυγής ή μείωσης των ομαδικών απολύσεων ή έστω άμβλυνσης των συνεπειών τους. Σε περίπτωση μη τήρησης της διαδικασίας αυτής οι απολύσεις είναι άκυρες, ακόμη και αν έχουν τηρηθεί οι υπόλοιπες προϋποθέσεις που τάσσονται για τη νομιμότητά τους (π.χ. καταβολή αποζημιώσεων). Και βέβαια, η μη τήρηση της διαδικασίας προηγούμενης ενημέρωσης και διαβούλευσης δεν μπορεί να θεραπευθεί εκ των υστέρων, με τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων μετά τις απολύσεις.
Με δεδομένο λοιπόν ότι πριν από τις ομαδικές απολύσεις των εργαζομένων της ΕΡΤ Α.Ε. δεν υπήρξε καμία ενημέρωση και καμία διαβούλευση με τους εκπροσώπους τους, οι απολύσεις αυτές είναι άκυρες. Αυτό έχει ως συνέπεια ότι οι εργασιακές συμβάσεις παραμένουν ενεργές και εξακολουθούν να οφείλονται κανονικά οι μισθοί των παρανόμως απολυθέντων, εφ' όσον αυτοί ασκήσουν σχετική αγωγή εντός τριμήνου από την απόλυσή τους (11.6.2013).
Καθίσταται επομένως φανερό ότι ο δρόμος που ακολουθήθηκε οδηγεί σε νομικό αδιέξοδο. Πριν να είναι πολύ αργά, οι παράνομες απολύσεις των εργαζομένων της ΕΡΤ Α.Ε. θα πρέπει να ανακληθούν.