tvxs.gr
Νότης Μαυρουδής: Θεωρώ πως η έννοια της «παιδείας» δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στις λέξεις Σχολείο, σπουδές, διάβασμα, μελέτες, συγγράμματα, βιβλία κλπ. Σημαίνει πολλά. Σημαίνει να κατακτώ όχι μόνο τον πολιτισμό λέξεων και εννοιών, αλλά να κάνω κτήμα μου τον πολιτισμό της καθημερινότητας, να καλλιεργώ την αισθητική μου μέσα από την επαφή με όλες τις εκφάνσεις τής Τέχνης, να βρίσκομαι μέσα σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον με εποικοδομητικές σχέσεις που θα διευρύνουν τους πνευματικούς μου ορίζοντες. Αυτό σημαίνει πως, από τις μικρές ηλικίες, η οικογένεια, οι φίλοι, οι γειτονιές, οι κοινότητες, το Σχολείο, είναι οι βασικοί τόποι που φτιάχνουν αυτό το κατάλληλο ή ακατάλληλο περιβάλλον, όπου θα «κατοικήσει» ο καθένας μας. Η παιδεία δεν είναι μόνο τα γράμματα, η γραφή και ο λόγος. Αυτά είναι τα εργαλεία που θα μας οδηγήσουν προς την βαθύτερη γνώση, που είναι μια σύνθετη ανθρώπινη διαδικασία μάθησης τής ζωής. Για να αφομοιώσουμε αυτή την βαθύτερη παιδεία, που είναι το ζητούμενο, χρειαζόμαστε κοινωνικές συνθήκες κατάλληλες, γι αυτό και θα πρέπει να συνδέσω την παιδεία με τη δημοκρατία… Μια υγιής δημοκρατία με λειτουργικούς θεσμούς, μπορεί να παρέχει κατάλληλες συνθήκες για μια παιδεία που θα απλωθεί σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Το επιθυμητό θα ήταν να απλωθεί η παιδεία σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος τής κοινωνίας. Όχι σε κάστες, σε τμήματα, σε μειοψηφίες, αλλά στην ευρύτερη κοινωνία, που με βάση την παιδεία της θα στοχεύσει σε δημιουργικές κατακτήσεις.
2) Πιστεύετε οτι το ελληνικό σχολείο στοχεύει ουσιαστικά στην ολόπλευρη παιδεία των μαθητών/τριών του;
ΝΜ: Δεν μπορώ να έχω έγκυρη γνώμη γιατί δεν είμαι (εδώ και πάρα πολλά χρόνια) μαθητής σχολείου ή πανεπιστημίου… Ωστόσο, έχω εικόνες από τις νεαρές ηλικίες που συναναστρέφομαι, από την προφορική γλώσσα που ακούω, ακόμα και από εκείνη των μιντιακών μέσων και του διαδικτύου… Μια φρίκη! Δίπλα μας και εντός μας βιώνουμε μια νέα ...ηθική τής γλώσσας, η οποία εισχωρεί καθημερινά εντός μας. Σιγά-σιγά, αλλά σταθερά, διαμορφώνεται κάτι «καινούργιο», που δεν ελέγχεται εύκολα και δεν μπορείς να παρέμβεις ώστε να το διαμορφώσεις. Και αυτό είναι μια άλλη καινούργια κατάσταση πραγμάτων που θα έλεγα πως διαμορφώνει μια νέα, φτωχότερη όμως ως προς τα εκφραστικά της μέσα, κουλτούρα…
Από πού ξεκινάει άραγε; το ερώτημα βέβαια είναι ρητορικό… Θα έλεγα πως μεγάλο ρόλο, στην περίπτωση, παίζει η λειτουργία και το περιεχόμενο που έχουμε προδιαγράψει ως κοινωνία για το ελληνικό σχολείο και η όποια επιρροή του προς τις μαθητικές κοινότητες.
Ένα απτό παράδειγμα είναι η μουσική. Μέσα από την ηλεκτρονική μιντιακή πληθώρα των μέσων, ακούμε από το πρωί ως τη νύχτα, μουσική. Ακατάσχετα και ανεξέλεγκτα ακούμε έναν «μουσικό» πολτό, κακόηχο και κακοφορμισμένο, ο οποίος (πολτός) μας επιβάλλεται και μάς κατακτά καθημερινά. Η βιομηχανία τής μουσικής παραγωγής έχει φτιάξει δικά της πρότυπα που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με οποιαδήποτε παλαιότερη παράδοση, καμία επικοινωνία με την ουσία και την ψυχή που φέρει το ελληνικό τραγούδι… Η αντιαισθητική μορφή που έχει λάβει η... εξέλιξη του ελληνικού τραγουδιού στο μεγαλύτερο μέρος του και η επιρροή που ασκεί στις νεότερες ηλικίες, και όχι μόνο, έχει καταλήξει να συμπαρασύρει μεγάλα τμήματα της κοινωνίας μας στην στρέβλωση που προκαλεί η ημιμάθεια και οδηγεί σε έναν αφόρητο λαϊκισμό και σε κακογουστιά. Αποτέλεσμα μιας κακής διαδρομής καί μέσα από τις τυφλές παρεμβάσεις τής βιομηχανικής παραγωγής…
3) Από πέρυσι πολλά μουσικά σχολεία είχαν ελλείψεις προσωπικού ενώ στα υπόλοιπα σχολεία επιχειρείται - λόγω της μείωσης των ωρών που αφιερώνονται στις τέχνες - μια υποβάθμιση του ρόλου της τέχνης. Αν το εκπαιδευτικό σύστημα απαξιώνει την τέχνη, πώς ένα παιδί μπορεί να συνδεθεί ουσιαστικά μαζί της;
ΝΜ: Γνωρίζω αρκετά την κατάσταση ως προς την υποβάθμιση των καλλιτεχνικών θεμάτων μέσα στα σημερινά σχολεία. Η λέξη «απαράδεκτο», ίσως εκφράζει την κατάσταση. Δυστυχώς θα πρέπει να επαναλάβω κι εγώ τα χιλιοειπωμένα, σχετικά με την συμπεριφορά τού επίσημου κράτους ως προς το πρόβλημα αυτό, αλλά και με το θέμα της υποβάθμισης των καθηγητών, οι οποίοι δεν μπορούν με αυτές τις συνθήκες εργασίας, να έχουν την αναγκαία άνεση χρόνου και διάθεσης, που χρειάζονται για τα καλλιτεχνικά μαθήματα.
Εύλογο είναι να σκεφτεί κανείς την απαξίωση των τεχνών στη συνείδηση των παιδιών. Ήδη τα παιδιά των πόλεων και της περιφέρειας υφίστανται απίστευτη αισθητική υποβάθμιση. Μέσα στο θόρυβο των μηχανοκίνητων, την προβληματική οικιστική χωροταξία τού τσιμέντου, την σοβαρή έλλειψη ελεύθερων πράσινων χώρων, τα ασφυκτικά προγράμματα σπουδών, φροντιστηρίων και άλλων υποχρεώσεων, μόνο τα καλλιτεχνικά μαθήματα (θέατρο, χορωδίες, μουσική, σινεμά, εικαστικά) θα μπορούσαν να δώσουν οξυγόνο στην ψυχή και τη φαντασία του παιδιού. Δίχως αυτά, η διέξοδός τους πιθανόν να είναι οι χώροι που υποβαθμίζουν την προσωπικότητα και την ανθρώπινη υπόσταση. Πράγματα επικίνδυνα, που γεννάνε σενάρια που δεν θέλω να τα σκέφτομαι…
3) Είναι πρόκληση να γράψει κανείς μουσική για παιδιά; Ποιες ιδιαιτερότητες έχει;
ΝΜ: Είναι πρόκληση μεγάλη και ο δημιουργός θα πρέπει να λάβει πολλά υπ’ όψη: «επιστροφή» σε παιδική ηλικία, ψυχολογία τού παιδιού και του κόσμου του, να μπει σε παιχνίδια που τα έχει ξεχάσει, να προσαρμοστεί σε ρόλους άλλου χρόνου, να αναποδογυρίσει δηλαδή τους καιρούς και τις εποχές, να επανατοποθετηθεί σε μιαν άλλη… αθωότητα. Έχω κάνει πέντε δίσκους που αφορούν στις παιδικές ηλικίες, με τραγούδια για παιδικές χορωδίες και ηθοποιούς. Έχω ξαναγυρίσει σ’ αυτές τις ηλικίες και δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο ωραία ένιωσα!
Βαδίζω πάντα με καλό στίχο και όχι με το «α-μπε-μπα-μπλομ» της παιδικής μου ηλικίας. Καλά ήταν κι αυτά κάποτε, αλλά τώρα-σήμερα έχουμε να κάνουμε με παιδιά που έχουν δει τα πάντα! Από την τηλεόραση, από το διαδίκτυο, από τις καθημερινές εικόνες της ζωής, στο σπίτι, στους δρόμους, στα σχολεία… Δεν διαθέτουν τον τύπο της παλαιάς αθωότητας που είχαν οι δικές μας γενιές. Όλα είναι διαφορετικά. Βλέπεις από τη μία, τα αγορίστικα παιχνίδια που είναι προσαρμοσμένα στη βία και σε έναν σκληρό-επιθετικό αλλοπρόσαλλο κόσμο! Τα κοριτσίστικα παιχνίδια από την άλλη, βουτηγμένα στο νερό της υποβόσκουσας σεξιστικής διαπαιδαγώγησης, ενός προτύπου μπάρμπυ, που θέλει να φτιάξει ένα μοντέλο… γυναικούλας για τις επόμενες γενιές. Τι προοπτική θα έχει μια τέτοια διαπαιδαγώγηση;
Όταν θέλησα να καταπιαστώ με τις παιδικές χορωδίες, αυτή ακριβώς τη σκέψη είχα: να μην ευνοήσω μια τέτοια «ιδεολογία» στην παιδική ψυχή. Διάλεξα στίχους και ποιήματα κατάλληλα, που να προσγειώνουν δημιουργικά τον παιδικό κόσμο στη σημερινή θολή εποχή μας. Έφτιαξα μουσική μελωδική και άμεση. Οι αντιδράσεις υπήρξαν πολύ θετικές και ελπιδοφόρες…
4) Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα πυροδότησε ραγδαίες εξελίξεις στην αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής. Θεωρείτε οι συλλήψεις των μελών της θα οδηγήσουν στο τέλος της;
ΝΜ: Το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η ΧΑ είναι πλέον το πιο δύσκολο αίνιγμα, όταν αφέθηκε προ πολλού να γιγαντωθεί και να βγάλει δόντια σουβλερά που πίνουν αίμα… Το θέμα θα αναγκάσει τη δημοκρατία μας να εφαρμόσει επιτέλους τους νόμους και να συμπεριφερθεί, ακόμα και σκληρά, τόσο, ώστε να μην επιτρέψει τη λειτουργία μιας τέτοιας υπάνθρωπης συμμορίας, που με την ανοχή αλλά και στήριξη μέρους της ελληνικής κοινωνίας, έλαβε τη μορφή νόμιμου κόμματος. Πώς να μεταπείσεις έναν τέτοιον κόσμο, ο οποίος ψήφισε και νομιμοποίησε μια τέτοια συμμορία; Πώς επετράπη, από ένα κομμάτι τού κρατικού μηχανισμού (αλλά και από τουλάχιστον αφελείς κομματικούς μηχανισμούς), να διαχυθεί προς τα έξω η αισθητική των μπράβων, των φουσκωτών, των κίλλερς, των ναζιστών, των δολοφόνων και των πάσης φύσεως παρανοϊκών μιασμάτων που δηλητηρίασαν την κοινωνική ζωή; Είμαι υπέρ τής άποψης να εξαφανιστεί από τη Βουλή και από τη ζωή μας, αλλά γνωρίζω πως οι ψηφοφόροι της (περίπου 450.000) δεν είναι αμελητέα ποσότητα, ώστε να φτιάξουμε αισιόδοξα σενάρια… Λέω λοιπόν, μια που άρχισαν οι προφυλακίσεις με αφορμή τη δολοφονία του άτυχου Φύσσα, αλλά και όλες τις ανατριχιαστικές αποκαλύψεις, η Δικαιοσύνη ας ολοκληρώσει τη δουλειά της, για να κλειστεί ολόκληρη η συμμορία στις φυλακές.
Ομολογώ πως δεν γνωρίζω τι γράφουν τα βιβλία της ιστορίας μέσα στη σχολική κοινότητα. Πώς και πόσο αναφέρονται στο φασισμό και στη δημοκρατία. Πάντως, η προστασία τής δημοκρατίας θα μπορούσε να κινητοποιήσει πολίτες συνειδητούς από τις νεαρές ηλικίες, αλλά τούτο όπως διαπιστώνω δεν λειτουργεί, γιατί όπως φαίνεται πολλά μέρη τής κοινωνίας μας δεν είναι δημοκρατικά και ειρηνικά. Αντιθέτως, η βία, η επιθετικότητα, ο φόβος και η ανασφάλεια, διαχέουν τον εκφασισμό στην κοινωνία μας και φτιάχνουν μίγμα εκρηκτικό, με αποτέλεσμα, το ναζιστικό μόρφωμα της ΧΑ να έρχεται και να «δένει» με αυτή τη δύσκολη κρίση της χώρας. Οι τελευταίες (επιτέλους!) συλλήψεις χρυσαυγιτών δεν θα πρέπει να μας καθησυχάσουν. Ο στόχος να είναι το ξερίζωμα τέτοιων φασιστικών «ιδεολογικών» μορφωμάτων. Οι γραφικές δολοφονικές φιγούρες των μελών της, δεν λύνουν το πρόβλημα από μόνες τους. Η Δικαιοσύνη και η πολιτεία (σε συνεργασία με τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου), να βρουν τρόπους εξάρθρωσης τέτοιων ιδεών που έχουν φωλιάσει στο υπογάστριο των λαϊκών στρωμάτων…
5) Μπορεί η τέχνη να συμβάλλει στον αγώνα κατά του φασισμού κι αν ναι, πιστεύετε πως το κάνει σήμερα;
ΝΜ: Είναι κοινώς ομολογούμενο πως οι τέχνες, αν δεν μπορούν να παίξουν ρόλο απελευθερωτικό και αυτογνωστικό, ώστε να προωθούν το πνεύμα και το φρόνημα προς κατευθύνσεις προοδευτικές, τότε δεν αντιλαμβάνομαι τη χρησιμότητά τους…
Σήμερα, αν κάποιος παρακολουθεί δημοκρατικές εφημερίδες και περιοδικά, αν παρακολουθεί σοβαρά διαδικτυακά sites, τα όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη και τον Κόσμο, αν παρακολουθεί τις κοινωνικές και πολιτικές εκδόσεις βιβλιογραφίας, θα παρατηρήσει πως οι συγγραφείς και οι αρθρογράφοι, δεν κάθονται στα αυγά τους. Εάν παρατηρήσει τη θεατρική κίνηση, θα δει πως όλο και περισσότερο οι παραστάσεις εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε θέματα που ρίχνουν φως στην ανθρώπινη ψυχή και υπόσταση, βαθιά αντιρατσιστικά. Οι άνθρωποι τού πνεύματος και της τέχνης δεν μένουν αδρανείς. Απλά μιλάνε μέσα από την προσωπική τους στάση και την τέχνη τους. Σε ποιο βαθμό αυτό γίνεται αντιληπτό από τον κόσμο, δεν γνωρίζω. Είναι σίγουρο όμως πως έχουμε ανάγκη ως χώρα, να εμπεδώσουμε για καλά πως αν δεν αντιληφθούμε την απειλή, θα μας φάει το φίδι που ήδη βγήκε από το αυγό του…
6) Πώς κρίνετε τη στάση της Αριστεράς στα τεκταινόμενα των τελευταίων τριών ετών;
ΝΜ: Μου κάνετε την πιο δύσκολη ερώτηση! Τι να πω; Αν συμμετείχα μέσα σε έναν κομματικό μηχανισμό, θα είχα περισσότερη γνώση ως προς τη διαμόρφωση της άποψής μου, γιατί θα μιλούσα «από μέσα». Τώρα, έξω απ’ αυτά, νιώθω πως μιλάω… αφ’ υψηλού και από τη σιγουριά ενός που μιλάει από το κάστρο του, από τη σιγουριά του…
Πάντως, ως πολίτης θα επιθυμούσα, η Αριστερά να έχει την απόλυτη πρωτοβουλία των κινήσεων στο πολιτικό παιχνίδι, ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή που το φασιστικό μόρφωμα είναι σε καθημερινή θέα και μας ματώνει. Η Αριστερά, με όλα τα κομμάτια της, έχει κάνει τεράστιους αγώνες εναντίον τού φασισμού. Έχει αμέτρητα θύματα και πρωτοστάτησε στη συντριπτική του ήττα. Θα περίμενα να δείξει την ιστορική της εμπειρία σ’ αυτούς τους καιρούς, όπου ξαναζωντάνεψε το τέρας! Να πάρει πρωτοβουλίες και να συμβάλει σε συνεργασίες καίριες για να ακυρώσει την εμφάνιση αυτών των φανατικών, μισαλλόδοξων κουμπουροφόρων τού ελληνικού φασισμού. Δεν είδα να το κάνει στον βαθμό που έπρεπε! Εγκλωβισμένη στο αντιμνημονιακό μένος, δεν ερμήνευσε και δεν κατανόησε εγκαίρως τα σημάδια των καιρών σε όλο τους το εύρος. Αντέδρασε με ρυθμούς χελώνας, επιτρέποντας και αυτή στο φίδι να γλιστρήσει και έναν κόσμο να παρασυρθεί από τον λαϊκισμό τού φύρερ Μιχαλολιάκου! Παράλληλα, οι προτάσεις της για τη λύση τού γρίφου τής οικονομικής κρίσης ήταν (και είναι) κατώτερες των περιστάσεων. Οι πολιτικές προσωπικότητες που αναδεικνύονται από την Αριστερά είναι άνευ ουσίας, δίχως να μπορεί να φυσήξει κανένα αναζωογονητικό αεράκι…
Το θέμα όμως είναι πως, παράλληλα, δεν βλέπω καμία ουσιαστική λύση τών κοινωνικών προβλημάτων εάν είναι απούσα η Αριστερά.
Εξακολουθώ να πιστεύω πως αν θα μπορούσε η Αριστερά να αποκτήσει πρόσωπα με νέο πνεύμα και νέες θεωρήσεις, θα μπορούσε, να παίξει αποφασιστικό ρόλο στις τόσες αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στην ταλαιπωρημένη ελληνική κοινωνία. Θέλω επίσης να υπενθυμίσω πως για να σπρώξεις μια κοινωνία σε νέους δρόμους, θα πρέπει πρωτίστως η Αριστερά να γνωρίζει και να χαράζει τους νέους δρόμους που θα πρέπει αυτή η κοινωνία να πορευτεί. Άραγε η δική μας Αριστερά, γνωρίζει αυτή την πορεία;
7) «Απ' το τραγούδι μου αυτό παλιάτσοι άλλοι εκατό να βγουν στην κοινωνία»: Βλέπετε τους παλιάτσους του τραγουδιού να ξεπροβάλλουν έστω και δειλά;
ΝΜ: Εάν οι παλιάτσοι συμβολίζουν τους ταπεινούς και τους καταφρονεμένους που εξακολουθούν να ελπίζουν, να επιμένουν και να προσφέρουν χαμόγελο και αισιοδοξία στον κόσμο, ε, θα τους έχουμε ανάγκη σε κάθε εποχή, σε κάθε κατάσταση. Το συγκεκριμένο τραγούδι δεν είναι τυχαίο που τραγουδιέται εδώ και μια εικοσαετία και έχει αγαπηθεί. Φαίνεται πως απασχολεί τις παιδικές κοινότητες επειδή – ίσως - υποσυνείδητα γνωρίζουν πως κάποιος - κάποιοι, έστω… παλιάτσοι, με τη χαρμολύπη που διαθέτουν, μπορούν να παίξουν αυτό τον σημαντικό ρόλο, να δίνουν κουράγιο και όραμα…
«Για να σπρώξεις μια κοινωνία σε νέους δρόμους, θα πρέπει η Αριστερά να γνωρίζει και να χαράζει τους νέους δρόμους». Ο μουσικός συνθέτης Νότης Μαυρουδής μιλάει στο tvxs.gr και την Αναστασία Καλαφάτη για την παιδεία, τη μουσική, την αντίσταση στο φασισμό και την Αριστερά.1) Τι σημαίνει ο όρος «παιδεία» για εσάς;
Νότης Μαυρουδής: Θεωρώ πως η έννοια της «παιδείας» δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στις λέξεις Σχολείο, σπουδές, διάβασμα, μελέτες, συγγράμματα, βιβλία κλπ. Σημαίνει πολλά. Σημαίνει να κατακτώ όχι μόνο τον πολιτισμό λέξεων και εννοιών, αλλά να κάνω κτήμα μου τον πολιτισμό της καθημερινότητας, να καλλιεργώ την αισθητική μου μέσα από την επαφή με όλες τις εκφάνσεις τής Τέχνης, να βρίσκομαι μέσα σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον με εποικοδομητικές σχέσεις που θα διευρύνουν τους πνευματικούς μου ορίζοντες. Αυτό σημαίνει πως, από τις μικρές ηλικίες, η οικογένεια, οι φίλοι, οι γειτονιές, οι κοινότητες, το Σχολείο, είναι οι βασικοί τόποι που φτιάχνουν αυτό το κατάλληλο ή ακατάλληλο περιβάλλον, όπου θα «κατοικήσει» ο καθένας μας. Η παιδεία δεν είναι μόνο τα γράμματα, η γραφή και ο λόγος. Αυτά είναι τα εργαλεία που θα μας οδηγήσουν προς την βαθύτερη γνώση, που είναι μια σύνθετη ανθρώπινη διαδικασία μάθησης τής ζωής. Για να αφομοιώσουμε αυτή την βαθύτερη παιδεία, που είναι το ζητούμενο, χρειαζόμαστε κοινωνικές συνθήκες κατάλληλες, γι αυτό και θα πρέπει να συνδέσω την παιδεία με τη δημοκρατία… Μια υγιής δημοκρατία με λειτουργικούς θεσμούς, μπορεί να παρέχει κατάλληλες συνθήκες για μια παιδεία που θα απλωθεί σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Το επιθυμητό θα ήταν να απλωθεί η παιδεία σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος τής κοινωνίας. Όχι σε κάστες, σε τμήματα, σε μειοψηφίες, αλλά στην ευρύτερη κοινωνία, που με βάση την παιδεία της θα στοχεύσει σε δημιουργικές κατακτήσεις.
2) Πιστεύετε οτι το ελληνικό σχολείο στοχεύει ουσιαστικά στην ολόπλευρη παιδεία των μαθητών/τριών του;
ΝΜ: Δεν μπορώ να έχω έγκυρη γνώμη γιατί δεν είμαι (εδώ και πάρα πολλά χρόνια) μαθητής σχολείου ή πανεπιστημίου… Ωστόσο, έχω εικόνες από τις νεαρές ηλικίες που συναναστρέφομαι, από την προφορική γλώσσα που ακούω, ακόμα και από εκείνη των μιντιακών μέσων και του διαδικτύου… Μια φρίκη! Δίπλα μας και εντός μας βιώνουμε μια νέα ...ηθική τής γλώσσας, η οποία εισχωρεί καθημερινά εντός μας. Σιγά-σιγά, αλλά σταθερά, διαμορφώνεται κάτι «καινούργιο», που δεν ελέγχεται εύκολα και δεν μπορείς να παρέμβεις ώστε να το διαμορφώσεις. Και αυτό είναι μια άλλη καινούργια κατάσταση πραγμάτων που θα έλεγα πως διαμορφώνει μια νέα, φτωχότερη όμως ως προς τα εκφραστικά της μέσα, κουλτούρα…
Από πού ξεκινάει άραγε; το ερώτημα βέβαια είναι ρητορικό… Θα έλεγα πως μεγάλο ρόλο, στην περίπτωση, παίζει η λειτουργία και το περιεχόμενο που έχουμε προδιαγράψει ως κοινωνία για το ελληνικό σχολείο και η όποια επιρροή του προς τις μαθητικές κοινότητες.
Ένα απτό παράδειγμα είναι η μουσική. Μέσα από την ηλεκτρονική μιντιακή πληθώρα των μέσων, ακούμε από το πρωί ως τη νύχτα, μουσική. Ακατάσχετα και ανεξέλεγκτα ακούμε έναν «μουσικό» πολτό, κακόηχο και κακοφορμισμένο, ο οποίος (πολτός) μας επιβάλλεται και μάς κατακτά καθημερινά. Η βιομηχανία τής μουσικής παραγωγής έχει φτιάξει δικά της πρότυπα που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με οποιαδήποτε παλαιότερη παράδοση, καμία επικοινωνία με την ουσία και την ψυχή που φέρει το ελληνικό τραγούδι… Η αντιαισθητική μορφή που έχει λάβει η... εξέλιξη του ελληνικού τραγουδιού στο μεγαλύτερο μέρος του και η επιρροή που ασκεί στις νεότερες ηλικίες, και όχι μόνο, έχει καταλήξει να συμπαρασύρει μεγάλα τμήματα της κοινωνίας μας στην στρέβλωση που προκαλεί η ημιμάθεια και οδηγεί σε έναν αφόρητο λαϊκισμό και σε κακογουστιά. Αποτέλεσμα μιας κακής διαδρομής καί μέσα από τις τυφλές παρεμβάσεις τής βιομηχανικής παραγωγής…
3) Από πέρυσι πολλά μουσικά σχολεία είχαν ελλείψεις προσωπικού ενώ στα υπόλοιπα σχολεία επιχειρείται - λόγω της μείωσης των ωρών που αφιερώνονται στις τέχνες - μια υποβάθμιση του ρόλου της τέχνης. Αν το εκπαιδευτικό σύστημα απαξιώνει την τέχνη, πώς ένα παιδί μπορεί να συνδεθεί ουσιαστικά μαζί της;
ΝΜ: Γνωρίζω αρκετά την κατάσταση ως προς την υποβάθμιση των καλλιτεχνικών θεμάτων μέσα στα σημερινά σχολεία. Η λέξη «απαράδεκτο», ίσως εκφράζει την κατάσταση. Δυστυχώς θα πρέπει να επαναλάβω κι εγώ τα χιλιοειπωμένα, σχετικά με την συμπεριφορά τού επίσημου κράτους ως προς το πρόβλημα αυτό, αλλά και με το θέμα της υποβάθμισης των καθηγητών, οι οποίοι δεν μπορούν με αυτές τις συνθήκες εργασίας, να έχουν την αναγκαία άνεση χρόνου και διάθεσης, που χρειάζονται για τα καλλιτεχνικά μαθήματα.
Εύλογο είναι να σκεφτεί κανείς την απαξίωση των τεχνών στη συνείδηση των παιδιών. Ήδη τα παιδιά των πόλεων και της περιφέρειας υφίστανται απίστευτη αισθητική υποβάθμιση. Μέσα στο θόρυβο των μηχανοκίνητων, την προβληματική οικιστική χωροταξία τού τσιμέντου, την σοβαρή έλλειψη ελεύθερων πράσινων χώρων, τα ασφυκτικά προγράμματα σπουδών, φροντιστηρίων και άλλων υποχρεώσεων, μόνο τα καλλιτεχνικά μαθήματα (θέατρο, χορωδίες, μουσική, σινεμά, εικαστικά) θα μπορούσαν να δώσουν οξυγόνο στην ψυχή και τη φαντασία του παιδιού. Δίχως αυτά, η διέξοδός τους πιθανόν να είναι οι χώροι που υποβαθμίζουν την προσωπικότητα και την ανθρώπινη υπόσταση. Πράγματα επικίνδυνα, που γεννάνε σενάρια που δεν θέλω να τα σκέφτομαι…
3) Είναι πρόκληση να γράψει κανείς μουσική για παιδιά; Ποιες ιδιαιτερότητες έχει;
ΝΜ: Είναι πρόκληση μεγάλη και ο δημιουργός θα πρέπει να λάβει πολλά υπ’ όψη: «επιστροφή» σε παιδική ηλικία, ψυχολογία τού παιδιού και του κόσμου του, να μπει σε παιχνίδια που τα έχει ξεχάσει, να προσαρμοστεί σε ρόλους άλλου χρόνου, να αναποδογυρίσει δηλαδή τους καιρούς και τις εποχές, να επανατοποθετηθεί σε μιαν άλλη… αθωότητα. Έχω κάνει πέντε δίσκους που αφορούν στις παιδικές ηλικίες, με τραγούδια για παιδικές χορωδίες και ηθοποιούς. Έχω ξαναγυρίσει σ’ αυτές τις ηλικίες και δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο ωραία ένιωσα!
Βαδίζω πάντα με καλό στίχο και όχι με το «α-μπε-μπα-μπλομ» της παιδικής μου ηλικίας. Καλά ήταν κι αυτά κάποτε, αλλά τώρα-σήμερα έχουμε να κάνουμε με παιδιά που έχουν δει τα πάντα! Από την τηλεόραση, από το διαδίκτυο, από τις καθημερινές εικόνες της ζωής, στο σπίτι, στους δρόμους, στα σχολεία… Δεν διαθέτουν τον τύπο της παλαιάς αθωότητας που είχαν οι δικές μας γενιές. Όλα είναι διαφορετικά. Βλέπεις από τη μία, τα αγορίστικα παιχνίδια που είναι προσαρμοσμένα στη βία και σε έναν σκληρό-επιθετικό αλλοπρόσαλλο κόσμο! Τα κοριτσίστικα παιχνίδια από την άλλη, βουτηγμένα στο νερό της υποβόσκουσας σεξιστικής διαπαιδαγώγησης, ενός προτύπου μπάρμπυ, που θέλει να φτιάξει ένα μοντέλο… γυναικούλας για τις επόμενες γενιές. Τι προοπτική θα έχει μια τέτοια διαπαιδαγώγηση;
Όταν θέλησα να καταπιαστώ με τις παιδικές χορωδίες, αυτή ακριβώς τη σκέψη είχα: να μην ευνοήσω μια τέτοια «ιδεολογία» στην παιδική ψυχή. Διάλεξα στίχους και ποιήματα κατάλληλα, που να προσγειώνουν δημιουργικά τον παιδικό κόσμο στη σημερινή θολή εποχή μας. Έφτιαξα μουσική μελωδική και άμεση. Οι αντιδράσεις υπήρξαν πολύ θετικές και ελπιδοφόρες…
4) Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα πυροδότησε ραγδαίες εξελίξεις στην αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής. Θεωρείτε οι συλλήψεις των μελών της θα οδηγήσουν στο τέλος της;
ΝΜ: Το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η ΧΑ είναι πλέον το πιο δύσκολο αίνιγμα, όταν αφέθηκε προ πολλού να γιγαντωθεί και να βγάλει δόντια σουβλερά που πίνουν αίμα… Το θέμα θα αναγκάσει τη δημοκρατία μας να εφαρμόσει επιτέλους τους νόμους και να συμπεριφερθεί, ακόμα και σκληρά, τόσο, ώστε να μην επιτρέψει τη λειτουργία μιας τέτοιας υπάνθρωπης συμμορίας, που με την ανοχή αλλά και στήριξη μέρους της ελληνικής κοινωνίας, έλαβε τη μορφή νόμιμου κόμματος. Πώς να μεταπείσεις έναν τέτοιον κόσμο, ο οποίος ψήφισε και νομιμοποίησε μια τέτοια συμμορία; Πώς επετράπη, από ένα κομμάτι τού κρατικού μηχανισμού (αλλά και από τουλάχιστον αφελείς κομματικούς μηχανισμούς), να διαχυθεί προς τα έξω η αισθητική των μπράβων, των φουσκωτών, των κίλλερς, των ναζιστών, των δολοφόνων και των πάσης φύσεως παρανοϊκών μιασμάτων που δηλητηρίασαν την κοινωνική ζωή; Είμαι υπέρ τής άποψης να εξαφανιστεί από τη Βουλή και από τη ζωή μας, αλλά γνωρίζω πως οι ψηφοφόροι της (περίπου 450.000) δεν είναι αμελητέα ποσότητα, ώστε να φτιάξουμε αισιόδοξα σενάρια… Λέω λοιπόν, μια που άρχισαν οι προφυλακίσεις με αφορμή τη δολοφονία του άτυχου Φύσσα, αλλά και όλες τις ανατριχιαστικές αποκαλύψεις, η Δικαιοσύνη ας ολοκληρώσει τη δουλειά της, για να κλειστεί ολόκληρη η συμμορία στις φυλακές.
Ομολογώ πως δεν γνωρίζω τι γράφουν τα βιβλία της ιστορίας μέσα στη σχολική κοινότητα. Πώς και πόσο αναφέρονται στο φασισμό και στη δημοκρατία. Πάντως, η προστασία τής δημοκρατίας θα μπορούσε να κινητοποιήσει πολίτες συνειδητούς από τις νεαρές ηλικίες, αλλά τούτο όπως διαπιστώνω δεν λειτουργεί, γιατί όπως φαίνεται πολλά μέρη τής κοινωνίας μας δεν είναι δημοκρατικά και ειρηνικά. Αντιθέτως, η βία, η επιθετικότητα, ο φόβος και η ανασφάλεια, διαχέουν τον εκφασισμό στην κοινωνία μας και φτιάχνουν μίγμα εκρηκτικό, με αποτέλεσμα, το ναζιστικό μόρφωμα της ΧΑ να έρχεται και να «δένει» με αυτή τη δύσκολη κρίση της χώρας. Οι τελευταίες (επιτέλους!) συλλήψεις χρυσαυγιτών δεν θα πρέπει να μας καθησυχάσουν. Ο στόχος να είναι το ξερίζωμα τέτοιων φασιστικών «ιδεολογικών» μορφωμάτων. Οι γραφικές δολοφονικές φιγούρες των μελών της, δεν λύνουν το πρόβλημα από μόνες τους. Η Δικαιοσύνη και η πολιτεία (σε συνεργασία με τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου), να βρουν τρόπους εξάρθρωσης τέτοιων ιδεών που έχουν φωλιάσει στο υπογάστριο των λαϊκών στρωμάτων…
5) Μπορεί η τέχνη να συμβάλλει στον αγώνα κατά του φασισμού κι αν ναι, πιστεύετε πως το κάνει σήμερα;
ΝΜ: Είναι κοινώς ομολογούμενο πως οι τέχνες, αν δεν μπορούν να παίξουν ρόλο απελευθερωτικό και αυτογνωστικό, ώστε να προωθούν το πνεύμα και το φρόνημα προς κατευθύνσεις προοδευτικές, τότε δεν αντιλαμβάνομαι τη χρησιμότητά τους…
Σήμερα, αν κάποιος παρακολουθεί δημοκρατικές εφημερίδες και περιοδικά, αν παρακολουθεί σοβαρά διαδικτυακά sites, τα όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη και τον Κόσμο, αν παρακολουθεί τις κοινωνικές και πολιτικές εκδόσεις βιβλιογραφίας, θα παρατηρήσει πως οι συγγραφείς και οι αρθρογράφοι, δεν κάθονται στα αυγά τους. Εάν παρατηρήσει τη θεατρική κίνηση, θα δει πως όλο και περισσότερο οι παραστάσεις εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε θέματα που ρίχνουν φως στην ανθρώπινη ψυχή και υπόσταση, βαθιά αντιρατσιστικά. Οι άνθρωποι τού πνεύματος και της τέχνης δεν μένουν αδρανείς. Απλά μιλάνε μέσα από την προσωπική τους στάση και την τέχνη τους. Σε ποιο βαθμό αυτό γίνεται αντιληπτό από τον κόσμο, δεν γνωρίζω. Είναι σίγουρο όμως πως έχουμε ανάγκη ως χώρα, να εμπεδώσουμε για καλά πως αν δεν αντιληφθούμε την απειλή, θα μας φάει το φίδι που ήδη βγήκε από το αυγό του…
6) Πώς κρίνετε τη στάση της Αριστεράς στα τεκταινόμενα των τελευταίων τριών ετών;
ΝΜ: Μου κάνετε την πιο δύσκολη ερώτηση! Τι να πω; Αν συμμετείχα μέσα σε έναν κομματικό μηχανισμό, θα είχα περισσότερη γνώση ως προς τη διαμόρφωση της άποψής μου, γιατί θα μιλούσα «από μέσα». Τώρα, έξω απ’ αυτά, νιώθω πως μιλάω… αφ’ υψηλού και από τη σιγουριά ενός που μιλάει από το κάστρο του, από τη σιγουριά του…
Πάντως, ως πολίτης θα επιθυμούσα, η Αριστερά να έχει την απόλυτη πρωτοβουλία των κινήσεων στο πολιτικό παιχνίδι, ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή που το φασιστικό μόρφωμα είναι σε καθημερινή θέα και μας ματώνει. Η Αριστερά, με όλα τα κομμάτια της, έχει κάνει τεράστιους αγώνες εναντίον τού φασισμού. Έχει αμέτρητα θύματα και πρωτοστάτησε στη συντριπτική του ήττα. Θα περίμενα να δείξει την ιστορική της εμπειρία σ’ αυτούς τους καιρούς, όπου ξαναζωντάνεψε το τέρας! Να πάρει πρωτοβουλίες και να συμβάλει σε συνεργασίες καίριες για να ακυρώσει την εμφάνιση αυτών των φανατικών, μισαλλόδοξων κουμπουροφόρων τού ελληνικού φασισμού. Δεν είδα να το κάνει στον βαθμό που έπρεπε! Εγκλωβισμένη στο αντιμνημονιακό μένος, δεν ερμήνευσε και δεν κατανόησε εγκαίρως τα σημάδια των καιρών σε όλο τους το εύρος. Αντέδρασε με ρυθμούς χελώνας, επιτρέποντας και αυτή στο φίδι να γλιστρήσει και έναν κόσμο να παρασυρθεί από τον λαϊκισμό τού φύρερ Μιχαλολιάκου! Παράλληλα, οι προτάσεις της για τη λύση τού γρίφου τής οικονομικής κρίσης ήταν (και είναι) κατώτερες των περιστάσεων. Οι πολιτικές προσωπικότητες που αναδεικνύονται από την Αριστερά είναι άνευ ουσίας, δίχως να μπορεί να φυσήξει κανένα αναζωογονητικό αεράκι…
Το θέμα όμως είναι πως, παράλληλα, δεν βλέπω καμία ουσιαστική λύση τών κοινωνικών προβλημάτων εάν είναι απούσα η Αριστερά.
Εξακολουθώ να πιστεύω πως αν θα μπορούσε η Αριστερά να αποκτήσει πρόσωπα με νέο πνεύμα και νέες θεωρήσεις, θα μπορούσε, να παίξει αποφασιστικό ρόλο στις τόσες αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στην ταλαιπωρημένη ελληνική κοινωνία. Θέλω επίσης να υπενθυμίσω πως για να σπρώξεις μια κοινωνία σε νέους δρόμους, θα πρέπει πρωτίστως η Αριστερά να γνωρίζει και να χαράζει τους νέους δρόμους που θα πρέπει αυτή η κοινωνία να πορευτεί. Άραγε η δική μας Αριστερά, γνωρίζει αυτή την πορεία;
7) «Απ' το τραγούδι μου αυτό παλιάτσοι άλλοι εκατό να βγουν στην κοινωνία»: Βλέπετε τους παλιάτσους του τραγουδιού να ξεπροβάλλουν έστω και δειλά;
ΝΜ: Εάν οι παλιάτσοι συμβολίζουν τους ταπεινούς και τους καταφρονεμένους που εξακολουθούν να ελπίζουν, να επιμένουν και να προσφέρουν χαμόγελο και αισιοδοξία στον κόσμο, ε, θα τους έχουμε ανάγκη σε κάθε εποχή, σε κάθε κατάσταση. Το συγκεκριμένο τραγούδι δεν είναι τυχαίο που τραγουδιέται εδώ και μια εικοσαετία και έχει αγαπηθεί. Φαίνεται πως απασχολεί τις παιδικές κοινότητες επειδή – ίσως - υποσυνείδητα γνωρίζουν πως κάποιος - κάποιοι, έστω… παλιάτσοι, με τη χαρμολύπη που διαθέτουν, μπορούν να παίξουν αυτό τον σημαντικό ρόλο, να δίνουν κουράγιο και όραμα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Πείτε μας την γνώμη σας...