Να κυριαρχήσει η αξιοπρέπεια το 2014!

του Γιώργου Τσιάκαλου , Αγγελιοφόρος της Κυριακής

«Αίσιον και ευτυχές το Νέον Έτος» ήταν στην παλιά εποχή η καθιερωμένη ευχή για την Πρωτοχρονιά. Τη χρησιμοποίησα κι εγώ φέτος στο στενό οικογενειακό μου περιβάλλον για να υποδείξω τη διαφορά με το σήμερα, όπου οι περισσότεροι/ες από εμάς αναζητούμε επιπλέον λέξεις με τις οποίες προσπαθούμε να προσδιορίσουμε σε τι συνίσταται η αισιοδοξία και η ευτυχία. Στο πλαίσιο αυτό ξεχώρισα φέτος την έννοια «αξιοπρέπεια» και χάρηκα για την ευρεία χρήση της, καθώς η υπεράσπισή της βρίσκεται στο κέντρο των πολιτικών μου πιστεύω. Ομολογώ, όμως, ότι ταυτόχρονα αναρωτήθηκα εάν όλοι και όλες που τη χρησιμοποίησαν είχαν επίγνωση της διαφοράς της συγκεκριμένης ευχής από οποιαδήποτε άλλη –μια διαφορά, που απορρέει από την ίδια την έννοια.

Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι εκείνη που εγκαθιστά τον άνθρωπο σε ένα κόσμο όπου κανείς δεν μπορεί να τον κάνει υποχείριό του, και είναι ένα αγαθό που το κατέχουμε «εξ αδιαιρέτου» με όλους τους άλλους ανθρώπους. Χαρακτηριστική είναι η διατύπωση του Γκαίτε ότι πρόκειται για το μοναδικό αγαθό που υπάρχει στη διάθεσή μας μόνον όταν το μοιραζόμαστε με όλους τους άλλους. Και γι’ αυτό χαρακτηριστική είναι επίσης η άποψη ότι όταν προσβάλλεται η αξιοπρέπεια και ενός μόνον ανθρώπου προσβάλλεται η ανθρωπότητα συνολικά και, συνεπώς, προσβάλλεται και η δική μας προσωπική αξιοπρέπεια.

Λόγια, θα πει κανείς, όμως δεν είναι λόγια, είναι οδηγός κοινωνικής και πολιτικής συμπεριφοράς για όσους και όσες ενδιαφέρονται να ζουν σε μια ανθρώπινη κοινωνία. Όταν δεχόμαστε να προσβάλλεται κάποιος/α, τότε ασυνείδητα αποδεχόμαστε την επιστροφή της κοινωνίας στη βαρβαρότητα, και όταν εμείς προσβάλλουμε κάποιον, τότε, ανεξάρτητα από τα λόγια και τους καλούς σκοπούς μας, συμβάλλουμε στην υπονόμευση του εγχειρήματος εξανθρωπισμού της ανθρωπότητας.

Στο πρόσωπο πόσων καταδικασμένων σε απόλυτη ανέχεια ανθρώπων δεν προσβάλλεται σήμερα η αξιοπρέπεια; Στο πρόσωπο πόσων αβοήθητων ηλικιωμένων; Πόσων αστέγων χωρίς καταφύγιο ούτε τη νύχτα; Πόσων μεταναστών και μεταναστριών στα στρατόπεδα εγκλεισμού τους, στις πλατείες των πόλεών μας, στα αστυνομικά τμήματα; Αλλά και πόσων πολιτικών αντιπάλων που με αυτονόητο τρόπο θεωρείται ότι επιτρέπεται να αντιμετωπίζονται με χλευασμούς, υβριστικές γενικεύσεις και απαξίωση της ανθρώπινης οντότητάς τους;

Η ευχή «να κυριαρχήσει η αξιοπρέπεια», όταν είναι συνειδητά επιλεγμένη, δεν αναφέρεται γενικά σε κάτι καλό που ευχόμαστε να συμβεί, κάτι σαν το «αίσιον και ευτυχές» - αναφέρεται στη δική μας προσωπική απόφαση να αναπτύξουμε ανάλογη κοινωνική και πολιτική πράξη. Μ’ αυτήν την έννοια εύχομαι: Να κυριαρχήσει η αξιοπρέπεια το 2014!