Trafficking στο ποδόσφαιρο

του Αδάμου Ζαχαριάδη , epohi.gr

Ένα σύγχρονο δουλεμπόριο


Το πο­δο­σφαι­ρι­κό trafficking εί­ναι έ­να α­πό τα με­γα­λύ­τε­ρα προ­βλή­μα­τα που κα­λεί­ται να α­ντι­με­τω­πί­σει η Πα­γκό­σμια Πο­δο­σφαι­ρι­κή Ομο­σπον­δία. Έγι­νε, μά­λι­στα, α­κό­μα με­γα­λύ­τε­ρο, ό­ταν δια­πι­στώ­θη­κε πως τα κυ­κλώ­μα­τα που δια­με­σο­λα­βούν στην με­τα­κί­νη­ση παι­κτών προς την Ευ­ρώ­πη, εί­ναι ά­με­σα συν­δε­δε­μέ­να με ε­κεί­να που ε­μπλέ­κο­νται και στο πα­ρά­νο­μο στοί­χη­μα.

Κυ­νη­γώ­ντας έ­να ά­πια­στο ό­νει­ρο

Η Αφρι­κα­νι­κή ή­πει­ρος, και κυ­ρίως χώ­ρες ό­πως η Γκά­να και η Ακτή Ελε­φα­ντο­στού, εί­ναι γε­μά­τη α­πό πο­δο­σφαι­ρι­κές α­κα­δη­μίες που υ­πό­σχο­νται να μά­θουν στα παι­διά ό­λα τα μυ­στι­κά του α­θλή­μα­τος. Αυ­τό θα ή­ταν θε­μι­τό, εάν αυ­τές οι α­κα­δη­μίες πλη­ρού­σαν κά­ποια κρι­τή­ρια δια­φά­νειας που α­φο­ρούν τό­σο την λει­τουρ­γία τους ό­σο και τους τρό­πους με τους ο­ποίους με­τα­φέ­ρουν στη συ­νέ­χεια τα πο­δο­σφαι­ρι­κά τους «προϊό­ντα» σε ο­μά­δες των ευ­ρω­παϊκών πρω­τα­θλη­μά­των. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό πα­ρά­δειγ­μα, η πρω­τεύου­σα της Ακτής Ελε­φα­ντο­στού, Αμπιτ­ζάν, μια πό­λη μό­λις πέ­ντε ε­κα­τομ­μυ­ρίων κα­τοί­κων, ό­που ευ­δο­κι­μούν πά­νω α­πό 300 α­κα­δη­μίες πο­δο­σφαί­ρου με πε­ρί­που 50 παι­διά η κά­θε μία. Όμως, οι πε­ρισ­σό­τε­ροι α­πό τους ε­πί­δο­ξους «νέ­ους Ντρο­γκμπά» πέ­φτουν θύ­μα­τα Ευ­ρω­παίων μά­νατ­ζερ και ντό­πιων κυ­νη­γών τα­λέ­ντων, οι ο­ποίοι τους υ­πό­σχο­νται πα­χυ­λά συμ­βό­λαια και λα­μπρές κα­ριέ­ρες στην Ευ­ρώ­πη. Άλλω­στε, μό­λις έ­να στα ε­κα­τό παι­διά που περ­νούν α­πό αυ­τές τις α­κα­δη­μίες κα­τα­φέρ­νει να φτά­σει σε μια ο­μά­δα και να υ­πο­γρά­ψει κά­ποιο συμ­βό­λαιο, έ­στω και μη­δα­μι­νών α­πο­λα­βών. Όσο για αυ­τούς που γί­νο­νται πραγ­μα­τι­κοί α­στέ­ρες του α­θλή­μα­τος, εί­ναι με­τρη­μέ­νοι στα δά­κτυ­λα των δύο χε­ριών.
Το κόλ­πο αρ­χί­ζει με το «πα­ρα­μύ­θια­σμα» των γο­νιών. Οι διά­φο­ροι ει­δή­μο­νες του α­θλή­μα­τος υ­πό­σχο­νται στους γο­νείς ό­τι θα πά­νε τα παι­διά τους σε μια ευ­ρω­παϊκή ο­μά­δα και αυ­τοί με τη σει­ρά τους δί­νουν πο­σά της τά­ξης των 5.000 ευ­ρώ, προ­κει­μέ­νου να με­τα­τρέ­ψουν τα παι­διά τους σε «μαύ­ρα δια­μά­ντια». Στη συ­νέ­χεια, οι προ­πο­νη­τές-μά­νατ­ζερ α­να­λαμ­βά­νουν τα πά­ντα: εκ­γύ­μνα­ση, φα­γη­τό, δια­μο­νή αλ­λά και τη με­τά­βα­ση του νε­α­ρού στην Ευ­ρώ­πη. Προ­η­γου­μέ­νως βέ­βαια, έ­χουν φρο­ντί­σει να ε­ξα­σφα­λί­σουν χαρ­τιά και δια­βα­τή­ρια των παι­διών κα­θι­στώ­ντας τα ου­σια­στι­κά ό­μη­ρους των α­κα­δη­μιών.

Από τα γή­πε­δα στα γκέ­το

Ο Αφρι­κα­νός δη­μο­σιο­γρά­φος Μουά­μπα έ­φε­ρε στη δη­μο­σιό­τη­τα την ι­στο­ρία του νε­α­ρού Κό­φι, η οι­κο­γέ­νεια του ο­ποίου έ­δω­σε 4.500 σε έ­ναν Ιτα­λό μά­νατ­ζερ για να πά­ει το 16χρο­νο παι­δί τους στη Βαρ­κε­λώ­νη. Σύμ­φω­να με το ρε­πορ­τά­ζ, το παι­δί φέ­ρε­ται να κα­κο­ποιή­θη­κε σε­ξουα­λι­κά κα­τά τη διάρ­κεια του τα­ξι­διού, το ο­ποίο τε­λείω­σε σε έ­να ξε­νο­δο­χείο του Ρα­μπάτ στο Μα­ρό­κο. Ο μι­κρός Κό­φι, έ­χο­ντας στην κα­το­χή του έ­να πλα­στό γαλ­λι­κό δια­βα­τή­ριο και α­φού πρώ­τα πλή­ρω­σε έ­να σε­βα­στό πο­σό σε κά­ποιον δια­κι­νη­τή, έ­φτα­σε στο Πα­ρί­σι. Εκεί κα­τά­φε­ρε να πε­ρά­σει α­πό δο­κι­μα­στι­κά δια­φό­ρων ο­μά­δων αλ­λά κα­μία α­πό αυ­τές δεν του πρό­σφε­ρε ε­παγ­γελ­μα­τι­κό συμ­βό­λαιο. Μέ­χρι την στιγ­μή που ο Μουά­μπα έ­κα­νε το ρε­πορ­τά­ζ, ο μι­κρός Κό­φι δεν εί­χε ε­πι­στρέ­ψει στο Αμπιτ­ζάν. Ανά­λο­γη πε­ρί­πτω­ση και ο 17χρο­νος Μπερ­νάρ Μπας, τον ο­ποίο ε­ντό­πι­σε ο δη­μο­σιο­γρά­φος του Observer Νταν Μα­κΝτού­γκαλ σε έ­να προά­στιο του Πα­ρι­σιού. Ο Μπερ­νάρ α­πο­κά­λυ­ψε στον Βρε­τα­νό δη­μο­σιο­γρά­φο ό­τι προ­κει­μέ­νου να κά­νει το τα­ξί­δι α­πό την Άκρα που­λή­θη­κε το πα­τρι­κό του και βγή­καν στο με­ρο­κά­μα­το τα δύο 12χρο­να α­δέρ­φια του. Ο ί­διος, με­τά α­πό την α­πο­τυ­χη­μέ­νη προ­σπά­θεια να βρει συμ­βό­λαιο στη Γαλ­λία, δεν μπο­ρεί να γυ­ρί­σει στο σπί­τι και, ό­πως εί­πε, α­κό­μα και αν μπο­ρού­σε δεν θα εί­χε κου­ρά­για να α­ντι­κρί­σει τους γο­νείς του. Ο Οργα­νι­σμός Αφρι­κα­νών Ερευ­νη­τών Ρε­πόρ­τερ (FAIR) ε­ντό­πι­σε μια πε­ρί­πτω­ση παι­διού στο Πα­ρί­σι το ο­ποίο εί­χε α­γο­ρά­σει μια φα­νέ­λα της Πα­ρί Σεν Ζερ­μέν τυ­πώ­νο­ντας α­πό πί­σω το ό­νο­μά του, προ­κει­μέ­νου να την στεί­λει στην οι­κο­γέ­νειά του στο Αμπιτ­ζάν. Μά­λι­στα, ο νε­α­ρός στέλ­νει λε­φτά στο σπί­τι κά­θε μή­να, προ­φα­νώς ό­χι α­πό πο­δο­σφαι­ρι­κά δε­δου­λευ­μέ­να.

Οι γο­νείς βο­η­θά­νε τους μά­νατ­ζε­ρ

Οι κα­λύ­τε­ροι συ­νερ­γά­τες ε­νός μά­νατ­ζερ εί­ναι οι ί­διοι οι γο­νείς του παι­διού. Έχο­ντας πει­στεί ό­τι ο γιός τους θα γί­νει πο­δο­σφαι­ρι­κός α­στέ­ρας, οι γο­νείς υ­πο­γρά­φουν έ­να συμ­βό­λαιο που ου­σια­στι­κά πα­ρα­χω­ρεί στον μά­νατ­ζερ τα δι­καιώ­μα­τα του πο­δο­σφαι­ρι­στή για την ε­πό­με­νη δε­κα­ε­τία. Το 2009 η α­στυ­νο­μία στο Μά­λι ε­ντό­πι­σε 38 παι­διά η­λι­κίας α­πό 14 μέ­χρι 17 ε­τών που ε­τοι­μά­ζο­νταν να πε­ρά­σουν πα­ρά­νο­μα στην Ευ­ρώ­πη. Οι αρ­χές του Μά­λι βρή­καν στην κα­το­χή του μά­νατ­ζερ Ασου­μάν πλα­στά δια­βα­τή­ρια και ει­σι­τή­ρια με προο­ρι­σμό τη Νορ­βη­γία και την Ου­κρα­νία. Τα παι­διά στάλ­θη­καν πί­σω στην Ακτή Ελε­φα­ντο­στού ε­νώ ο μά­νατ­ζε­ρ, μα­ζί με τον υ­πεύ­θυ­νο της α­κα­δη­μίας, κα­τη­γο­ρή­θη­καν για πα­ρά­νο­μη δια­κί­νη­ση. Όταν τα παι­διά ε­πέ­στρε­ψαν στην Ακτή Ελε­φα­ντο­στού, οι γο­νείς υ­πε­ρα­σπί­στη­καν τους δια­κι­νη­τές και ζή­τη­σαν α­πό τις το­πι­κές αρ­χές να κα­λύ­ψουν το πο­σό που χρεια­ζό­ταν προ­κει­μέ­νου να ε­πα­να­λει­τουρ­γή­σει η πο­δο­σφαι­ρι­κή α­κα­δη­μία.  «Τα νε­α­ρά α­γό­ρια που πη­γαί­νουν στο ε­ξω­τε­ρι­κό για να παί­ξουν ε­παγ­γελ­μα­τι­κό πο­δό­σφαι­ρο συ­χνά κα­τα­λή­γουν μό­να, χω­ρίς έγ­γρα­φα και ευά­λω­τα. Βρί­σκο­νται υ­πό την α­πει­λή της σκλα­βιάς, του εκ­βια­σμού, α­κό­μα και της σε­ξουα­λι­κής κα­κο­ποίη­σης», λέει η Οφέ­λια Καλ­σέ­τας Σά­ντος, πρώην α­ξιω­μα­τού­χος των Ηνω­μέ­νων Εθνών που έ­χει δου­λέ­ψει σε θέ­μα­τα δι­καιω­μά­των παι­διών που έ­χουν τα­ξι­δέ­ψει α­πό την Αφρι­κή με προο­ρι­σμό το Βέλ­γιο, την Ολλαν­δία και τις Σκαν­δι­να­βι­κές χώ­ρες. Όπως υ­πο­στη­ρί­ζει, «Στο Βέλ­γιο, παί­ζουν πο­δό­σφαι­ρο μό­νο αν έ­χουν πραγ­μα­τι­κό τα­λέ­ντο. Ακό­μα ό­μως και τό­τε οι μά­νατ­ζερ εισ­πράτ­τουν πο­λύ πε­ρισ­σό­τε­ρα α­πό αυ­τούς».