Oι παλιές πολιτικές καμώνονται τις νέες

 Του Μιχάλη Φανουράκη 4/2/2014 , tvxs.gr


Είναι πολύ συνηθισμένο τα τέσσερα τελευταία χρόνια του μνημονίου, το κομμάτι του συντηρητικού χώρου που ενδύθηκε με αντιμνημονιακή δορά, να αναμασά συνεχώς τη θεωρία της χώρας «πειραματόζωο» που για κάποιον ακατάληπτο για μένα λόγο επιτίθενται σε μια μικρή χώρα του ευρωπαϊκού νότου.
Η σαφής υπονόηση περί «μοναδικότητας» «περιούσιου λαού» και στο βάθος πάντα κάποιος κακός Εβραίος είναι τα ασφαλέστερα συστατικά για την συσκότιση της πραγματικότητας. Η συσκότιση της ιστορικής φάσης του καπιταλισμού όπου με όρους 19ου αιώνα επιτίθεται στην εργασία και ότι αυτή κατέκτησε στον πολυκύμαντο 20ο αιώνα των μεγάλων αλμάτων της ανθρωπότητας.

Ο Μερκαντιλισμός [ακριβέστερος όρος από τον προβληματικό νεοφιλελευθερισμό] είναι μια πολύ παλιά υπόθεση που εφαρμόστηκε το μεσοπόλεμο στις ΗΠΑ επί προέδρου Χούβερ και υπουργού Οικονομικών Μέλον , όπως και στη λεηλατημένη Γερμανία της συνθήκης των Βερσαλλιών από τον καγκελάριο Μπρύννιγκ.

Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών ήταν στις μεν ΗΠΑ η ανάδειξη του σημαντικότερου προέδρου της μετά τον Λίνκολν, του εμβληματικού Θ. Ρούσβελτ, ενώ η ηττημένη [αυτό]τιμωρητική Γερμανική κοινωνία εμφάνισε τον Χίτλερ και το ναζισμό.

Τα μεταπολεμικά χρόνια όλες σχεδόν οι χώρες της Λατινικής Αμερικής πέρασαν από τα καυδιανά δίκρανα αυτών των Καλβινιστών ως πραγματικό πείραμα προς εξαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο όπου το μεγάλο στοίχημα της συντριβής του κοινωνικού κράτους που σηματοδοτούσε την ισχυρή συγκριτικά θέση της εργασίας και τον μεταπολεμικό συμβιβασμό καπιταλισμού/δημοκρατίας.

Η πρώτη πραγματικά απόπειρα υπήρξε η πολυετής Θατσερική διακυβέρνηση, η οποία αποτέλεσε και τον οδηγό για τις πολιτικές που βιώνουμε σήμερα.

Το Θατσερικό «μνημόνιο» αποτελεί το υποκείμενο του Ελληνικού, Πορτογαλικού και Ιρλανδικού με την διαφορά ότι ασκείται σε κοινό νόμισμα προσαρμοσμένης αρχιτεκτονικής όπου η ΕΚΤ δεν λειτουργεί ως τέτοια αλλά σαν μια κοινή ιδιωτική τράπεζα που κερδοσκοπεί επί των μελών της, φαινόμενο μοναδικό από όσο γνωρίζω, στη σύγχρονη οικονομική ιστορία του κόσμου.

H ανάδυση της σημερινής Ελλάδας περιγράφεται ουσιαστικά από τον σπουδαίο Πολωνό οικονομολόγο Μ.Καλέτσκι ήδη από τα χρόνια του '70 ως το τέλος της πλήρους απασχόλησης που αφορά την πειθάρχηση της εργασίας διατηρώντας πάντοτε ένα ορισμένο επίπεδο ανεργίας.

Ο Κάλντορ είναι σαφέστερος και δηλώνει ότι ο νέος μονεταρισμός/μερκαντιλισμός υπόσχεται την πλήρη αντιστροφή «της αύξουσας ανισορροπίας εργασίας/κεφαλαίου που ήταν αποτέλεσμα της πλήρους απασχόλησης».

Η επελαύνουσα αντιμεταρρύθμιση αφού «μετέβαλλε ευνοϊκά την ισορροπία ανάμεσα στο άτομο και το κράτος» [Μ.Θάτσερ] ανακοίνωσε πώς αυτό που λένε κοινωνία δεν υπάρχει[!] και προχώρησε στις πολιτικές που ζούμε σήμερα. Η αύξηση της αυταρχικής εξουσίας του κράτους που οι ίδιοι δήθεν αντιπαθούν, συνδυάστηκε με την περικοπή πολλών αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και συγκεντροποίηση των τομέων της στέγασης και της εκπαίδευσης όπως και των λίγων φορολογικών αρμοδιοτήτων που είχε.

Τα πανεπιστήμια και τα σχολεία έχασαν κάθε αυτονομία και ο φασίζων νόμος περί «Κρατικού Απορρήτου» έδωσε πρωτοφανείς εξουσίες στη Βρετανική αστυνομία.

Η Νεοδεξιά που βιώνουμε με παρόμοιο τρόπο και σήμερα πραγματοποίησε εντέλει τη συγκέντρωση περαιτέρω του κράτους σε συνδυασμό με  την απορρύθμιση κάθε κοινωνικής σχέσης και την αντικατάσταση της με την «συμμόρφωση και τον ανταγωνισμό».

Ο πρώην υπουργός και κατόπιν σφοδρός επικριτής του θατσερισμού Ιαν Γκίλμουρ, σημείωνε δηκτικά ότι  βρέθηκε το ισοδύναμο της μαρξιστικής υλιστικής αντίληψης της ιστορίας...

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχουν και δείκτες των δημόσιων δαπανών όπου μετά την καταστροφή του κοινωνικού κράτους τα εκατομμύρια των ανέργων και αστέγων, ήταν στα 41,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 1987/88 , όταν δέκα χρόνια πριν βρισκόταν στο 42,5% [!] ενώ οι φόροι έμειναν περίπου ίδιοι παρά τη γνωστή νεοφιλελεύθερη παραφιλολογία.

Αβίαστα μπορούμε να συμπεράνουμε πως δεν είμαστε εμείς τα πρώτα θύματα του μερκαντιλισμού, θα μπορούσαμε όμως με τον αγώνα μας να είμαστε τα τελευταία.

Το χρέος όλων των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων του τόπου μας είναι η ανατροπή και η αλλαγή των συσχετισμών υπέρ της μεγάλης πλειοψηφίας του κοινωνικού σώματος, η επαναδιατύπωση του αριστερού λόγου σε συνθήκες μετάβασης και το ιστορικό ξεπέρασμα του μεταμοντέρνου ολοκληρωτικού προτύπου που ζούμε σήμερα.

* Ο Μιχάλης Φανουράκης είναι μέλος της Γραμματείας της «Αριστερής Προοπτικής»