Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2013

Τα κοινωνικά Ιατρεία οι οργανώσεις αλληλεγγύης δείχνουν τον δρόμο

 Νικήτας Κανάκης , facebook
Οταν τρ’ια χρόνια πριν με βάση τα στοιχεία των Πολυϊατρείων των Γιατρών του Κόσμου μιλούσα για «μια κοινωνία σε ελεύθερη πτώση» προειδοποιώντας για τον κίνδυνο ανθρωπιστικής κρίσης, πολλοί ειδικοί και επαΐοντες έσπευσαν να με ειρωνευτούν, θεωρώντας τα όσα ισχυριζόμουν «συνήθεις υπερβολές των ανθρωπιστικών οργανώσεων».
Δεν επιχαίρω που δικαιοώνομαι ούτε διεκδικώ δάφνες Κασάνδρας. Πως θα μπορούσα άλλωστε ανάμεσα σε κοινωνικά συντρίμια, τι νόημα θα είχε όταν συζητάμε καθημερινά για ανθρώπινες τραγωδίες. Μακάρι να είχα κάνει λάθος.

Τα στοιχεία από τους 50.000 ασθενείς των Πολυϊατρείων των Γιατρών του Κόσμου είναι ενδεικτικά και χαρακτηριστικά και δυστυχώς περιγράφουν γλαφυρά την πραγματικότητα. Από καταφύγιο φτωχών μεταναστών και προσφύγων, τα τελευταία τρία χρόνια μετατρέπονται σε κοινωνικά ιατρεία για τους πιο φτωχούς και αποκλεισμένους Ελληνες, ο αριθμός των οποίων πλέον έχειεφταπλασιαστεί! Από 8% το ποσοστό των Ελλήνων ασθενών μας έχει εκτοξευθεί σχεδ΄ν στο 60%. Σχεδόν το σύνολο των νέων ασθενών μας είναι πλέον συμπατριώτες μας, ανθρ’ωπων που αναζητούν απεγνωσμένα λύση σε μια Ανθρωπιστική Οργάνωση που υπό κανονικές συνθήκες σήμερα θα έπρεπε να δίνει τη μάχη στις Φιλλιπίνες και όχι να περιθάλπτει Ελληνες πολίτες
Μακροχρόνια άνεργοι, άποροι, φτωχοί ηλικιωμένοι, ανασφάλιστοι γονείς με μικρά παιδιά, μικροσυνταξιούχοι, άνθρωποι με μηδαμινό εισόδημα και χρόνια νοσήματα συνωθούνται αναζητώντας αυτό που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο και το ελάχιστο σε μια οργανωμένη Πολιτεία, πολύ δε περισσότερο σε καιρούς τέτοιας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης. Δωρεάν ιατρική και φαρμακευτική φροντίδα, τρόφιμα, κοινωνική μέριμνα. Αυτό που οφείλει και πρέπει να είναι αποκλειστική ευθύνη μιας ευνομούμενης Πολιτείας σήμερα καλύπτεται από ανθρωπιστικές οργανώσεις, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την Εκκλησία, κοινωνικές πρωτοβουλίες! Οταν το κράτος θα έπρεπε να είναι περισσότερο από ποτέ παρόν, παραμένει αμήχανο, αδιάφορο, αν όχι εχθρικό. Προτιμά στρουθοκαμηλίζοντας να αναφέρεται σχεδόν κυνικά μόνο σε αριθμούς, απονευρωμένους από την ουσία αυτού που θα έπρεπε να είναι ένας Εθνικό Σύστημα Υγείας. Την υπεράσπιση του δικαιώματος στην πρόσβαση στην ιατρική φροντδία σαν αναφαίρετο και καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα και όχι ως πολυτέλεια.
Σήμερα οι πλέον φτωχοί, οι πλέον ευάλωτοι από τους πολίτες στην ουσία τιμωρούνται. Ε΄ναι εκείνοι που καλούνται να πληρώσουν με τους φραγμούς στην πρόσβαση που καθημερινά υψώνοντυαι για την ανεπάρκεια και τις σπατάλες που το πολιτικό σύστημα επέτρεψε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες και που σήμερα αποποιείται τις ευθύνες του.
Ηταν άραγε οι ασθενείς που ευθύνονταν για τις υπερτιμολογήσεις στα φάρμακα? Αποτελούσε επιλογή των πολιτών η αναποτελεσματικότητα ενός συστήματος που ξόδευε δυσανα΄λογα με τα αποτελέσματα, η κακοδιαχείριση και η εκτόξευση του κόστους οφειλόταν στους σημερινούς ανήμπορους ανασφάλιστους? Ακόμα και αν εστερνιζόταν κανείς την ανόητη λογική του “μαζί τα φάγαμε” είναι προφανές ότι “μαζί δεν τα πληρώνουμε” αλλά ο λογαριασμός πηγαίνει σε εκίνους που φταίνε λιγότερο.
Θα περίμενε κανείς ότι ακριβώς για αυτούς τους πληθυσμούς θα υπήρχε μια ιδιαίτερη μέριμνα, μια ξεχωριστή φροντίδα, ένα σχέδιο στοιχειώδους κοινωνικής προστασίας.
Σε καιρούς κρίσης οφείλει κατ' αρχήν κανείς να εξασφαλίσει τα πιο βασικά. Στέγη, φαγητό, ιατρική φροντίδα. Αξιοπρεπή διαβίωση για όλους.
Και όμως, εδώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Οι φραγμοί και τα εμπόδια που ορθώνονται στο σύστημα υγείας θίγουν εκείνους με τη μεγαλύτερη ανάγκη.
Η στέρηση των μακροχρόνια ανέργων στοιχειώδους ασφάλισης επιβαρύνει ακόμα περισσότερο οικογένειες με τεράστιες δυσκολίες διαβίωσης.
Η αδυναμία πρόσβασης σε ένα έτσι και αλλιώς προβληματικό σύστημα υγείας θίγει πολλαπλά και πολλαπλασιαστικά τον πιο αδύναμο. Αν σήμερα ένας υγιής και νέος άνθρωπος δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να επιστρέψει στην εργασία, πως άραγε ένας άνθρωπος με προβλήμαστα υγείας που δεν έχει τρόπο να αντιμετώπισει θα σταθεί στον Γολογοθά της αναζήτησης δουλειάς.
Αν ένας ηλικιωμένος συνταξιούχος βλέπει το εισοδημά του που πλέον στηρίζει και την υπόλοιπη ευρύτερη οικογένεια να εξανεμίζεται, πως άραγε θα καλύψει την δική του ανάγκη για φροντίδα ιατρική μέριμνα εν τέλει αξιοπρεπή γηρατειά?
Το ερώτημα τρόφιμα η φάρμακα όσο και αν ακούγεται εξωπραγματικό αποτελεί για όλο και περισσότερο φτωχούς ανθρώπους καθημερινό δίλημμα επιβίωσης.
Αν σήμερα περισσότερο από το ένα τρίτο των Ελλήνων είναι με τον ένα η τον άλλο τρόπο ανασφάλιστο, για κάποιες ακριβώς μεταρυθμίσεις συζητάμε στη διαχείριση του συστήματος υγείας αυτών που έχουμε ασφάλιση? Και οι υπόλοιποι. Πως άραγε μπορεί ένας λειτουργός της υγείας αλλά και ευρύτερα ένα δημόσιο πρόσωπο που εκλέγεται να υπηρετήσει τους πολίτες να αποδεχτεί την ενεργοποίηση ενός κοινωνικού Καιάδα
Θα ρωτήσει εύλογα κανείς: Μα δεν πρέπει να εξυγιανθεί ένα προβληματικό σύστημα υγείας, να ορθολογικοποιηθούν οι ανεξέλεγκτες δαπάνες για την περίθαλψη; Αναμφίβολα, ναι. Αλλά όχι σε βάρος των πολιτών, όχι εναντίον εκείνων που έτσι κι αλλιώς φορτώθηκαν το κόστος, ως φορολογούμενοι Ελληνες, του «πάρτι των προμηθειών» που ένα ανεύθυνο και εν πολλοίς ένοχο πολιτικό σύστημα εξέθρεψε και προστάτεψε για δεκαετίες κλείνοντας τα μάτια. Δεν μπορεί με μια ισοπεδωτική - και ανθρωπιστικά πρόστυχη - λογική, στο όνομα μεταρρυθμίσεων και περικοπών, να αμφισβητείται πλέον, σχεδόν ανοιχτά, μια από τις πιο σημαντικές κατακτήσεις της μεταδιδακτορικής Ελλάδας, ο δημόσιος και καθολικός χαρακτήρας του συστήματος υγείας.
Ας δούμε π.χ. την περίφημη επινόηση του εισιτηρίου των πέντε ευρώ για την πρόσβαση στα δημόσια νοσοκομεία. Ενα εισιτήριο που σύντομα θα ανατιμηθεί στα είκοσι πέντε, «τιμωρεί» και αποκλείει εκείνους ακριβώς που τα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, αφήνοντάς τους στη μοίρα τους. Πόσο, αλήθεια, ωφέλησε τα οικονομικά των νοσοκομείων το πεντάευρο και πόσο, από την άλλη, κόστισε η θεσμοθέτησή του στην κοινωνία και στη δημόσια υγεία;
Πόσο θα κόστιζε η στοιχειώδης πρόσβαση σε πρωτοβάθμια βασική φροντίδα των πιο φτωχών Ελλήνων και πόσο σήμερα κοστίζει η απουσία της σε επιπτώσεις σε χρόνια νοσήματα και στο προσδόκιμο ζωής;
Πόσο άραγε κοστίζει στα δημόσια λογιστικά η παρακολούθηση των ανασφάλιστων εγκύων και κατά συνέπεια η εξασφάλιση γέννησης υγιών παιδιών;
Πόσο εν πάση περιπτώσει κοστίζει ο εμβολιασμός και των ανασφάλιστων παιδιών για τα οποία η Πολιτεία κωφεύει μετά από σχεδόν δύο χρόνια πίεσης των Γιατρών του Κόσμου, αλλά και τον σάλο της κοινωνίας και τον διεθνή εξευτελισμό της χώρας;
Ακόμα και εκείνοι που κωφεύουν στην επίκληση της στοιχειω΄δους Ηθικής της Υγείας, που αδιαφορούν για τα ναθρώπινα δικαιώματα και ενδιαφέρονται μόνο για τα οικονοκά της Περίθαλψης, που αντιλαμβάνονται μόνο αριθμούς και στατιστικά θα όφειλαν να γνώριζαν πως πολλάκις η μη παρέμβαση κοστίζει πολύ περισσότερο, πως οι περικοπές στην Πρόνοια και την Υγεία υπονομεύουν την όποια προσπάθεια ανάκαμψης και ανάπτυξης. Μια κοινωνία ασθενής, απελπισμένη είναι μια αδύναμη κοινωνία που αδυνατεί να αλλάξει, αρνείται να εκσυγχρονιστεί. Μια κοινωνία που αγωνιά για την καθημρινή επιβίωση είναι μια θυμωμένη κοινωνία που αντιδρά όλο και περισσότερο με το θυμικό και που εντέλει γοητεύεται αργά η γρήγορα ενδίδει στην κρυφή γοητεία του φασισμού.
Σήμερα που βρισκόμαστε στο μέσο μιας πρωτόγνωρης για τα δεδομένα της χώρας ανθρωπιστικής πλέον κρίσης, και πριν αυτή οδηγήσει σε κοινωνική ερημοποίηση, πρέπει να προχωρήσουμε, ΤΩΡΑ, έστω και στο πέντε, σε άμεσα πρακτικά και απλά μέτρα που θα διαμορφώνουν ένα ελάχιστο δίχτυ επιβίωσης για όσους βρίσκονται στο κοινωνικό περιθώριο.
Αυτό σημαίνει καταρχήν πως πρέπει να τεθεί στο τραπέζι της διαπραγματευσης επιτέλους έστω και τώρα το ανθρωπιστικό πρόβλημα της χώρας με την μέγιστη δυνατή συναίνεση, αλλά και την παραδοχή του ανθρωπιστικού προβλήματος της χώρας. Ας σταματήσουμε καταρχήν να προσποιούμαστε πως όλα είναι υπό έλεγχο, ας ακούσουμε και ας μεταφέρουμε την κραυγή μιας κοινωνίας που ασφυκτιά. Γιατί κανείς έντελει δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη του –πολύ δε περισσότερο μια χώρα- όταν βρίσκεται υπό κατάρευση.
Χρειάζεται επιτέλους μιε εθνική στρατηγική που θα ξαναφτιάξει από την αρχή το Εθνικό Σύστημα Υγείας με γνώμονα όχι τις ευρωπαικές φαντασιώσεις των δήθεν ειδικών αλλά λαμβάνοντας υπόψη την απτή, σκληρή πραγματικότητα. Να θεμελι’ώσουμε από την αρχή ένα δημόσιο σύστημα υγείας ανοιχτό, φιλόξενο και φιλικό, θεμελιωμένο στις αρχές της καθολικής περίθαλψης και όχι σε λογιστικές εμμονές, υπερασπιζόμενο το αγαθό της περίθαλψης και όχι δομημένο στους αποκλεισμούς των απόκληρων. Με έμφαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα για όλους, στην αγωγή υγείας και την υπεράσπισή της. Με λίγα λόγια, ένα ουσιαστικά και πραγματικά ευρωπαϊκό σύστημα υγείας.
Αλλά και παράλληλα χρειαζόμαστε ουσιαστυικές και σοβαρές πρωτοβουλίες ενάντια στην φτώχεια. Τα κοινωνικά Ιατρεία οι οργανώσεις αλληλεγγύης δείχνουν τον δρόμο

Λαϊκά υπνωτήρια, συσσίτια, τράπεζες τροφίμων και ρούχων, δημόσια λουτρά, πρωτοβάθμια κοινωνικά ιατρεία, συνδεδεμένα με αντίστοιχα νοσοκομεία, πρέπει να αναπτυχθούν παντού. Αμεσα. Χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και αργόστροφους σχεδιασμούς. Χωρίς μεγάλα λόγια, κηρύγματα και ατελείωτες διαβουλεύσεις.
Σήμερα αυτή είναι η μεγάλη ευθύνη όλων όσοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συμμετέχουμε στον αγώνα κατά της φτώχειας. Να συνεργαστούμε και να είμαστε άμεσα αποτελεσματικοί.
Υψώνοντας παράλληλα φωνή υπεράσπισης των πιο αδύναμων , των πιο φτωχών των πο αδικημένων. Των ασθενών μας στου ςΓιατρούς του Κόσμου. Αυτών που σε τελική ανάλυση μας έχουν εμπιστευτεί –ως έσχατο καταφύγιο- τη ζωή και την αξιοπρεπειά τους.
Αλλωστε, εν τέλει από αυτό και όχι από τα κηρύγματά μας για τη φτώχεια θα κριθούμε. Ολοι μας.

Ο κ. Νικήτας Κανάκης είναι γενικός γραμματέας της οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Πείτε μας την γνώμη σας...