Πώς οι Γερμανοί πιάνουν τη φοροδιαφυγή με τις λίστες από Ελβετία

ert.gr
 

Του Γιώργου Παπαγεωργίου

Ένα συντεταγμένο μηχανισμό αγοράς δεδομένων με στοιχεία για τραπεζικούς λογαριασμούς σε φορολογικούς παράδεισους έχει δημιουργήσει η Γερμανία, η οποία μόλις προ ημερών προμήθευσε τις ελληνικές φορολογικές αρχές με στοιχεία για περισσότερους από 10.000 τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία.

Οι Γερμανοί εκμεταλλεύονται με μεγάλη επιτυχία τα δεδομένα αυτά για να στοιχειοθετούν διώξεις κατά φοροφυγάδων, αλλά το κυριότερο, για να δημιουργούν ένα φόβητρο το οποίο ωθεί πολλούς φορολογούμενους να σπεύδουν να «αυτοκαταγγελθούν και να πληρώσουν τους διαφυγόντες φόρους προκειμένου να αποφύγουν τα χειρότερα, δηλαδή τη φυλακή.

Ο «γερμανικός ΣΔΟΕ» μάλιστα κάνει και διαφημιστική καμπάνια με μηνύματα του τύπου: «Ελάτε να δηλώσετε, γιατί θα έρθουμε σπίτι σας να τα βρούμε».

Το ενδιαφέρον είναι ότι οι γερμανικές αρχές έχουν στήσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα, το οποίο ξεκίνησε από την αγορά λίστας καταθετών στο Λιχτενστάϊν από τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες (τη BND) στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας και έχει καταλήξει σήμερα σε ένα σοφιστικέ μηχανισμό, στον οποίο συμμετέχουν και τα 16 κρατίδια της χώρας, τα οποία μοιράζονται και τα κόστη απόκτησης των δεδομένων.

Ιδιαίτερα δραστήριο στην κατεύθυνση αυτή είναι το κρατίδιο της Ρηνανίας Βεστφαλίας, ο υπουργός Οικονομικών του οποίου κ. Νόρμπερτ Βάλτερ Μπόργιανς παρέδωσε στις ελληνικές αρχές λίστα 10.558 καταθέσεων Ελλήνων στην Ελβετία.

Τα τελευταία χρόνια εκτιμάται ότι οι γερμανικές αρχές έχουν αποκτήσει τουλάχιστον πέντα «πακέτα» δεδομένων, από τράπεζες όπως η UBS, η Julius Baers και η HBC.

Τα μεγαλύτερα οφέλη για τις φορολογικές αρχές δεν προέρχονται από τις διώξεις. Αυτές χρησιμεύουν περισσότερο ως «κράχτης» για να περνάει το μήνυμα στην κοινή γνώμη. Όταν αποκτούν κάποια λίστα, οι γερμανικές αρχές φροντίζουν να το γνωστοποιήσουν με ανακοινώσεις, ενώ το μήνυμα γίνεται σκληρότερο με διώξεις διάσημων προσώπων.

Διάσημοι φοροφυγάδες

Η πιο γνωστή ιστορία είναι αυτή του διάσημου Ούλι Χένες, πρώην προέδρου της ποδοσφαιρικής ομάδας Μπάγιερν Μονάχου, ο οποίος το 2014 καταδικάστηκε σε φυλάκιση 3,5 ετών για φοροδιαφυγή 28,5 εκατ. ευρώ και αφού πρώτα πλήρωσε σχεδόν τα διπλάσια. Το ενδιαφέρον είναι ότι αρχικά ο κ. Χένες είχε προσέλθει για να αυτοκαταγγελθεί αποκαλύπτοντας φοροδιαφυγή 3 εκατ. ευρώ, αλλά η έρευνα έδειξε ότι τα ποσά ήταν πολλαπλάσια.

Πρόσφατα ο κ. Χένες κέρδισε το δικαίωμα να εργάζεται το πρωί στην Μπάγερν, ως βοηθός προπονητή της παιδικής ομάδας και να επσιτρέφει το βράδυ στη φυλακή, ενώ έχει υποβάλει και αίτημα αποφυλάκισης το οποίο δεν έχει εκδικαστεί ακόμα.

Άλλη γνωστή περίπτωση είναι εκείνη του Κλάους Τσουμβίκελ, πρώην επικεφαλής των Γερμανικών Ταχυδρομείων, στο σπίτι του οποίου επέδραμαν δεκάδες εφοριακοί, αστυνομικοί και δικαστικοί ένα πρωινό του 2008, ενώ η όλη επιχείρηση μεταδόθηκε σε απευθείας σύνδεση με την τηλεόραση.

Ο κ. Τσουμβίκελ είχε δημιουργήσει ένα υποτιθέμενο κοινωφελές ίδρυμα στο Λιχτενστάιν προκειμένου να φοροδιαφεύγει και η έρευνα έδειξε ότι έχει κρύψει 1,2 εκατ. ευρώ τα οποία πλήρωσε τελικά εις διπλούν, ενώ γλίτωσε τη φυλακή, αφού του επιδικάστηκε μεν φυλάκιση ενός έτους, αλλά με αναστολή.

Η δικαστική χρήση

Ένα σημαντικό ζήτημα που έχει τεθεί σε σχέση με τη χρήση των δεδομένων είναι οι καταγγελίες για παράνομη απόκτηση των δεδομένων, οι οποίες γίνονται είτε από τους φοροφυγάδες είτε από τις τράπεζες, ενώ μεγάλη μάχη στην κατεύθυνση αυτή έχουν δώσει και οι ελβετικές αρχές.

Το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο άνοιξε ένα παράθυρο για τη χρήση των δεδομένων, καθώς χωρίς να κρίνει εάν είναι νόμιμη η αγορά των δεδομένων, αποφάνθηκε ότι οι αρμόδιοι υπάλληλοι που τα παραλαμβάνουν (δεδομένου ότι δεν τα έκλεψαν ούτε τα αγόρασαν οι ίδιοι) μπορούν να τα χρησιμοποιούν για να διεξάγουν τις έρευνες. Έτσι, τελικά, τα δεδομένα χρησιμοποιούνται στις έρευνες για να εντοπίζεται η φοροδιαφυγή η οποία τεκμηριώνεται με άλλους τρόπους, χωρίς να χρειάζεται η χρήση των ίδιων των δεδομένων ως αποδεικτικών στοιχείων.

Η διαμάχη με την Ελβετία

Η Ελβετία μάλιστα, η οποία διαθέτει ανθηρή τραπεζική βιομηχανία που βασίζεται στο τραπεζικό απόρρητο και τη διακριτικότητα των τραπεζών, βρίσκεται σε διαμάχη με τη Γερμανία για τη χρήση των στοιχείων για τις καταθέσεις από το 2008, κατηγορώντας μάλιστα τη Γερμανία για βιομηχανική και οικονομική κατασκοπεία. Στο παρελθον μάλιστα είχε εκδώσει εντάλματα σύλληψης για Γερμανούς εφοριακούς οι οποίοι συμμετείχαν στη διαδικασία απόκτησης δεδομένων με στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών.

Δύο πρόσωπα μάλιστα που είχαν μεσολαβήσει για την πώληση της λίστας στις γερμανικές αρχές φυλακίστηκαν, ενώ ένας από αυτούς βρέθηκε απαγχονισμένο ενώ ήταν υπό κράτηση από την ελβετική αστυνομία.

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών για την υπογραφή μιας σύμβασης ανταλλαγής στοιχείων δεν απέδωσαν, καθώς η γερμανική βουλή την απέρριψε όταν είχε φτάσει προς έγκριση.

Τελικά, το 2013 η Ελβετία υπέγραψε μια διεθνή σύμβαση για ανταλλαγή στοιχείων, η οποία θεωρήθηκε ότι σφραγίζει ένα συμβιβασμό καθώς προβλέπει μεν κάποιες υποχρεώσεις ανταλλαγής στοιχείων αλλά διατηρεί σε μεγάλο βαθμό και το τραπεζικό απόρρητο.